Χωρίς Να Διστάσουμε Μπροστά Στη Ρήξη Με Το Ευρώ - Το Καθήκον Είναι Η Ανατροπή Της Λιτότητας

του Αντώνη Νταβανέλου

Στις εβδομάδες που έρχονται, έχουμε να αποδείξουμε αν μπορούμε να παρουσιάσουμε μια σοβαρή συγκέντρωση δύναμης στα αριστερά του Τσίπρα, με στόχο την ανατροπή της λιτότητας και χωρίς κανένα δισταγμό στο ζήτημα της εξόδου από το ευρώ.

Η πα­ρά­τα­ση και το βά­θε­μα της κρί­σης διε­θνώς έχουν ως απο­τέ­λε­σμα τον πα­ρο­ξυ­σμό των πο­λι­τι­κών κρί­σε­ων πα­γκό­σμια: με­γά­λα τμή­μα­τα των κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων, σε με­γά­λες χώρες του κα­πι­τα­λι­σμού, απο­κτούν δια­φο­ρε­τι­κές προ­τε­ραιό­τη­τες, δια­φο­ρε­τι­κές ει­κό­νες για τον κόσμο, δια­φο­ρε­τι­κές απα­ντή­σεις ακόμα και στα κε­ντρι­κά ερω­τή­μα­τα «γραμ­μής» των κυ­βερ­νή­σε­ών τους. Σε ένα μόνο ση­μείο συμ­φω­νούν όλοι τους: ότι η λι­τό­τη­τα πρέ­πει να πα­ρα­τα­θεί, να γίνει ακόμα πιο σκλη­ρή, να επι­τα­χυν­θεί η αντί­στρο­φη ανα­δια­νο­μή, η με­τα­φο­ρά πόρων προς το πάνω μέρος της κοι­νω­νί­ας, προ­κει­μέ­νου να χτι­στεί η (αστι­κή) διέ­ξο­δος από την κρίση.

Το Brexit πράγ­μα­τι πε­ριεί­χε αρ­χι­κά ένα «χαρ­μό­συ­νο» μή­νυ­μα: ότι η ΕΕ, αυτή η σύγ­χρο­νη Ιερά Συμ­μα­χία των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων της Ευ­ρώ­πης, είναι πι­θα­νά «αντι­στρέ­ψι­μη». Όμως αρ­κε­τούς μήνες μετά, τα έργα και οι ημέ­ρες της Μέι και του Φά­ρατζ δεν πε­ρι­λαμ­βά­νουν τί­πο­τα χαρ­μό­συ­νο για τους ερ­γά­τες και τις λαϊ­κές μάζες στη Βρε­τα­νία. Με μια έν­νοια επι­βε­βαιώ­νε­ται ότι το «exit» είναι ίσως ανα­γκαία συν­θή­κη για να προ­χω­ρή­σου­με μπρο­στά, αλλά όχι ικανή, όχι αρ­κε­τή συν­θή­κη για να προ­χω­ρή­σου­με μπρο­στά με βάση τα ερ­γα­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα: γι’ αυτό χρεια­ζό­μα­στε το lexit, μια «έξοδο» υπό αρι­στε­ρό και ερ­γα­τι­κό έλεγ­χο και ηγε­μο­νία.

Στις ΗΠΑ η νίκη του Τραμπ επι­βε­βαί­ω­σε τους «τριγ­μούς» της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης κα­πι­τα­λι­στι­κής πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης. Όμως με μια κί­νη­ση των πραγ­μά­των σε ακόμα πιο δεξιά κα­τεύ­θυν­ση: η γραμ­μή «Πρώτα η Αμε­ρι­κή», η στρο­φή στις πο­λι­τι­κές της εθνι­κής προ­τε­ραιό­τη­τας (και συ­να­κό­λου­θα στην ενί­σχυ­ση του ρα­τσι­σμού και του πο­λέ­μου), είναι μια τάση ανα­δί­πλω­σης στη βάση της εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας μπρο­στά στη δια­πί­στω­ση ότι η κρίση δεν είναι δυ­να­τόν να τι­θα­σευ­τεί σε πα­γκό­σμια κλί­μα­κα. Και όσοι είχαν αυ­τα­πά­τες ότι μια τέ­τοια γραμ­μή πι­θα­νό να πε­ρι­λαμ­βά­νει κά­ποιο «θε­τι­κό» πε­ριε­χό­με­νο, είναι ώρα να ξυ­πνή­σουν βλέ­πο­ντας τους ακραιφ­νείς ρα­τσι­στές της Κου Κλουξ Κλαν, τους σκλη­ρούς ακρο­δε­ξιούς του Tea Party, αλλά και τους σκλη­ρούς νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρους της JP Morgan, να συ­νω­στί­ζο­νται πίσω από τον Τραμπ. Άλ­λω­στε, το κρυ­πτο­φα­σι­στι­κό FN της Μαρίν Λε Πεν στη Γαλ­λία έχει ακρι­βώς την ίδια γραμ­μή της εθνι­κής προ­τε­ραιό­τη­τας.

Όταν αυτά τα φαι­νό­με­να εμ­φα­νί­στη­καν ορ­μη­τι­κά στη διε­θνή σκηνή, κά­ποιοι σύ­ντρο­φοι εδώ θε­ώ­ρη­σαν ότι υπάρ­χει το κα­τα­φύ­γιο της «εξαί­ρε­σης»: η στρο­φή στην εθνι­κή προ­τε­ραιό­τη­τα, λέει, αφορά ως πι­θα­νό­τη­τα τις με­γά­λες χώρες, τους ισχυ­ρούς κα­πι­τα­λι­σμούς, και όχι «εξαρ­τη­μέ­νες» κοι­νω­νί­ες όπως η Ελ­λά­δα των μνη­μο­νί­ων. Πριν όμως λα­λή­σει ο πε­τει­νός, άρ­χι­σε να βρέ­χει κο­τρό­νια: Ο Ση­μί­της (!!) δή­λω­σε ότι αν η χώρα δεν βγει στις αγο­ρές μέσα στο 2017, τότε προ­κύ­πτει το κα­θή­κον μιας συ­ντε­ταγ­μέ­νης επι­στρο­φής στη δραχ­μή. Ο ΣΕΒ πα­ρου­σί­α­σε τους όρους σχε­τι­κά με την πα­ρά­τα­ση του προ­γράμ­μα­τος, αλλά και τη δική του εκ­δο­χή ενός «ελ­λη­νι­κού μνη­μο­νί­ου». Ο Ν. Μι­χα­λο­λιά­κος και η ΧΑ δη­λώ­νουν ότι «με το δύ­σκο­λο δρόμο της επι­στρο­φής στο εθνι­κό νό­μι­σμα η Ελ­λά­δα θα γίνει ξανά ελεύ­θε­ρη και ανε­ξάρ­τη­τη» και προει­δο­ποιούν ότι στις επό­με­νες εκλο­γές το ζή­τη­μα της «νο­μι­σμα­τι­κής κυ­ριαρ­χί­ας» θα είναι το βα­σι­κό σύν­θη­μα των νε­ο­να­ζί.

Είναι αλή­θεια ότι στο εσω­τε­ρι­κό της κυ­ρί­αρ­χης τάξης στην Ελ­λά­δα πα­ρα­μέ­νει ισχυ­ρό­τα­τα πλειο­ψη­φι­κή η τάση της αγκί­στρω­σης στο ευρώ. Είναι όμως επί­σης αλή­θεια ότι αυτό μπο­ρεί να αλ­λά­ξει τα­χύ­τα­τα: γιατί η κρίση εδώ είναι ακόμα βα­θύ­τε­ρη, γιατί είναι σε όλους γνω­στό ότι «το πρό­γραμ­μα δεν βγαί­νει», γιατί σε πεί­σμα των θε­ω­ριών περί «ψω­ρο­κώ­σται­νας» οι Έλ­λη­νες κα­πι­τα­λι­στές είχαν και έχουν τη δική τους δυ­να­μι­κή.

Κα­θή­κο­ντα

Η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα έχει μπει στην τε­λι­κή ευ­θεία. Είτε πέσει άμεσα, είτε ψη­φί­σει τα δρα­κό­ντεια μέτρα που ζητά το ΔΝΤ προ­σπα­θώ­ντας να μεί­νει λί­γους ακόμα μήνες στην εξου­σία, βλέ­πει το τέλος της πε­ριό­δου ενι­σχυ­μέ­νης πο­λι­τι­κής πρω­το­βου­λί­ας που απέ­κτη­σε στις εκλο­γές της 20/9/2015.

Μπρο­στά σε αυτήν την προ­ο­πτι­κή, το κύριο κα­θή­κον για τη ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά είναι η κλι­μά­κω­ση των προ­σπα­θειών για την κι­νη­μα­τι­κή ανα­σύ­ντα­ξη: η αλ­λη­λεγ­γύη στους πρό­σφυ­γες, η υπο­στή­ρι­ξη των αγρο­τών, η προ­ε­τοι­μα­σία μιας απερ­για­κής απά­ντη­σης, η στή­ρι­ξη των «μι­κρών» αγώ­νων πα­ντού, είναι η αφε­τη­ρία για τα πάντα. Εί­μα­στε σε πε­ρί­ο­δο συ­γκέ­ντρω­σης δυ­νά­με­ων και αυτή μπο­ρεί να επι­τευ­χθεί μόνο μέσα από τη συ­στη­μα­τι­κή υπο­στή­ρι­ξη των αι­τη­μά­των και των αγώ­νων των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών δυ­νά­με­ων, στη βάση της γραμ­μής της αντι­λι­τό­τη­τας και του αντι­μνη­μο­νί­ου.

Πολ­λοί σύ­ντρο­φοι επι­μέ­νουν στην ανά­γκη προ­γραμ­μα­τι­κής απά­ντη­σης μέσα σε αυτήν τη συ­γκυ­ρία. Σωστά. Μόνο που το «με­τα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα» που κλη­ρο­νο­μή­σα­με από τις εμπει­ρί­ες και τους αγώ­νες της προη­γού­με­νης πε­ριό­δου δεν είναι δυ­να­τόν να τε­μα­χί­ζε­ται σε «κόμ­βους» και «στά­δια». Είναι απο­λύ­τως σωστό –και απο­δεί­χθη­κε το 2015– ότι χωρίς τη ρήξη με το ευρώ δεν μπο­ρού­με να ανα­τρέ­ψου­με τη λι­τό­τη­τα. Είναι όμως επί­σης σωστό ότι χωρίς την ανα­τρο­πή των μνη­μο­νί­ων, χωρίς τη στάση πλη­ρω­μής στο χρέος με στόχο τη δια­γρα­φή του, χωρίς την εθνι­κο­ποί­η­ση-κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών και την κα­τάρ­γη­ση όλων των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων «ελευ­θε­ριών» του κε­φα­λαί­ου, είναι απο­λύ­τως αδύ­να­το να δώ­σου­με στη «με­τά­βα­ση στο εθνι­κό νό­μι­σμα» οποιο­δή­πο­τε προ­ο­δευ­τι­κό πε­ριε­χό­με­νο. Και επει­δή προς τους στό­χους αυ­τούς είναι απο­λύ­τως αδύ­να­το να βα­δί­σου­με μαζί με τμή­μα­τα της κυ­ρί­αρ­χης τάξης, είναι επί­σης μη πα­ρα­γω­γι­κό να σκε­φτό­μα­στε την έξοδο από το ευρώ με τους όρους των «στα­δί­ων», όπως τους χρη­σι­μο­ποιού­σε η πα­ρα­δο­σια­κή Αρι­στε­ρά του 1960 και ’70... Η ανα­γκαία έξο­δος από το ευρώ σή­με­ρα είτε θα συν­δυα­στεί με τα­χύ­τα­τες αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κές ανα­τρο­πές, είτε θα υλο­ποι­η­θεί ως τμήμα των ανα­τρο­πών του οι­κο­νο­μι­κού και πο­λι­τι­κού εθνι­κι­σμού. Η έκ­βα­ση θα εξαρ­τη­θεί από πολλά, αλλά κυ­ρί­ως από την πα­ρέμ­βα­ση και τη γραμ­μή της Αρι­στε­ράς, από σή­με­ρα κιό­λας.

Και αυτό μας οδη­γεί άμεσα στο ζή­τη­μα των πο­λι­τι­κών συμ­μα­χιών. Μέσα στο συ­γκε­κρι­μέ­νο διε­θνές κλίμα, κάθε συ­νέ­χεια των ανα­φο­ρών στο ΕΠΑΜ ή στην... Πυ­ρί­καυ­στο Ελ­λά­δα μόνο ως επι­κίν­δυ­νο αστείο μπο­ρεί να ακου­στεί. Από πολύ καιρό επι­μέ­νου­με ότι είναι απα­ραί­τη­τες επει­γό­ντως ση­μα­ντι­κές πο­λι­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες σε άλλη κα­τεύ­θυν­ση: στην κα­τεύ­θυν­ση ενός πόλου της αντι­μνη­μο­νια­κής ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, σε μια πο­λι­τι­κή «συμ­μα­χία» με­τα­ξύ της ΛΑΕ, της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, της Πλεύ­σης Ελευ­θε­ρί­ας, της Δι­κτύ­ω­σης και άλλων δυ­νά­με­ων που απο­σχί­σθη­καν κατά τη μνη­μο­νια­κή στρο­φή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (σε ό,τι μας αφορά, η πα­ρά­λει­ψη του ΚΚΕ είναι απο­τέ­λε­σμα της δικής του και όχι της δικής μας θέ­λη­σης...).

Η ση­μα­σία αυτής της «συμ­μα­χί­ας» είναι πλέον προ­φα­νής ακόμα και στις δη­μο­σκο­πή­σεις, όπου οι απα­ντή­σεις των απλών αν­θρώ­πων της Αρι­στε­ράς δεί­χνουν στις ηγε­σί­ες το δρόμο της συ­γκέ­ντρω­σης δύ­να­μης (ενώ ταυ­τό­χρο­να δεί­χνουν και την απει­λή μιας σκλη­ρής τι­μω­ρί­ας προς όλους, αν δεν...). Πέρα από τα πα­ρα­δο­σια­κά «παι­χνι­δά­κια» για το αν ο «πόλος» θα είναι κυ­ρί­ως κι­νη­μα­τι­κός ή κυ­ρί­ως πο­λι­τι­κός. Πέρα από τά­σεις ηγε­μο­νι­σμού και ασφα­λώς πέρα από κάθε δυ­να­τό­τη­τα του κα­θε­νός να πα­ρεμ­βαί­νει στα εσω­τε­ρι­κά του άλλου...

Στις εβδο­μά­δες που έρ­χο­νται, έχου­με να απο­δεί­ξου­με αν μπο­ρού­με να πα­ρου­σιά­σου­με μια σο­βα­ρή συ­γκέ­ντρω­ση δύ­να­μης στα αρι­στε­ρά του Τσί­πρα, με στόχο την ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας και χωρίς κα­νέ­να δι­σταγ­μό στο ζή­τη­μα της εξό­δου από το ευρώ.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την "Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά" που κυ­κλο­φο­ρεί