Η Πολιτική Και Οικονομική Κρίση Είναι Μπροστά Μας Και Όχι Πίσω Μας / του Αντώνη Νταβανέλου

του Αντώνη Νταβανέλου

Στην κατηφόρα τη μεγάλη μπήκε οριστικά –και μάλιστα με φόρα– η κυβέρνηση Τσίπρα-Καμένου.

Τάχα μου με πόνο ψυχής οι «ρι­ζο­σπά­στες της Αρι­στε­ράς» ψή­φι­σαν τε­λι­κά –με τη μίνι εξαί­ρε­ση της Βασ. Κα­τρι­βά­νου– τα θα­τσε­ρι­κά μέτρα που απαι­τού­σαν οι δα­νει­στές, αλλά και τον δια­βό­η­το «κόφτη» που ανά­γει το νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό σε υπέρ­τα­τη αρχή, πάνω ακόμα και από τα εκλεγ­μέ­να σώ­μα­τα όπως η Βουλή και η κυ­βέρ­νη­ση, τα οποία είναι δυ­να­τόν να επη­ρε­ά­ζο­νται –έστω στρε­βλά και έμ­με­σα– από τη λαϊκή θέ­λη­ση.

Τι έγινε, τε­λι­κά, στη Βουλή αυτές τις μέρες; Αυτό ακρι­βώς που είχε προ­α­ναγ­γεί­λει το ΔΝΤ, δια του Τόμ­σεν, όπως φα­νε­ρώ­θη­κε στις δια­βό­η­τες «διαρ­ρο­ές» προς το Wikileaks. Οι δα­νει­στές, το ΔΝΤ, αλλά και οι ευ­ρω­η­γε­σί­ες οδή­γη­σαν τον Τσί­πρα στα όρια μιας νέας πι­στω­τι­κής κρί­σης (μπρο­στά στις πλη­ρω­μές χρέ­ους του Ιούλη) και αυτός υπέ­γρα­ψε πει­θή­νια το χαρτί με τα σκλη­ρό­τα­τα μέτρα που του έβα­λαν μπρο­στά του.

Αυτό που πήρε η κυ­βέρ­νη­ση μέσα από αυτή την κα­τά­πτυ­στη δια­δι­κα­σία είναι το κλεί­σι­μο της αξιο­λό­γη­σης, που οδη­γεί στην απε­λευ­θέ­ρω­ση της «δόσης», ώστε να πλη­ρω­θούν οι υπο­χρε­ώ­σεις του Ιούλη. Αυτό είναι που ο Τσί­πρας πα­ρου­σιά­ζει ως «ξε­πέ­ρα­σμα του κάβου». Μόνο που αυτό που ακο­λου­θεί είναι ο… επό­με­νος κάβος. Η 2η αξιο­λό­γη­ση που θα αρ­χί­σει τον ερ­χό­με­νο Σε­πτέμ­βρη-Οκτώ­βρη.

Αυτά που έδωσε, όμως, ο Τσί­πρας είναι κα­θο­ρι­στι­κής ση­μα­σί­ας για τη ζωή των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών τά­ξε­ων: Μια αντι­με­ταρ­ρύθ­μι­ση στο ασφα­λι­στι­κό που ακόμα και ο κε­ντρο­α­ρι­στε­ρός «Γκάρ­ντιαν» χα­ρα­κτή­ρι­σε ως την πιο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πα­ρέμ­βα­ση στο ασφα­λι­στι­κό σύ­στη­μα μέχρι σή­με­ρα σε όλη την Ευ­ρώ­πη. Ένα πρω­το­φα­νές τσου­νά­μι φόρων, με εμ­βλη­μα­τι­κά ση­μεία τον ΕΝΦΙΑ και τον τούρ­μπο ΦΠΑ, που θα τσα­κί­σει το ερ­γα­τι­κό ει­σό­δη­μα και τη λαϊκή απο­τα­μί­ευ­ση. Ένα πρό­γραμ­μα ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων που το εύρος του, αλλά και η αυ­το­μα­τι­κο­ποι­η­μέ­νη δια­δι­κα­σία επι­βο­λής του (υπό τον πλήρη έλεγ­χο των δα­νει­στών) θα έκανε ακόμα και τη Θά­τσερ να κοκ­κι­νί­σει από ντρο­πή.

Χρέος

Το φύλλο συκής για να κρυ­φτεί αυτή η άτα­κτη υπο­χώ­ρη­ση είναι οι υπο­σχέ­σεις για το χρέος. Την ώρα που γρά­φο­νται αυτές οι γραμ­μές δεν είναι ακόμα γνω­στός ο ακρι­βής συμ­βι­βα­σμός με­τα­ξύ του ΔΝΤ και των ευ­ρω­παί­ων. Όμως η γε­νι­κή κα­τεύ­θυν­ση της συ­ζή­τη­σής τους είναι γνω­στή: απορ­ρί­πτουν κάθε προ­ο­πτι­κή μεί­ω­σης του χρέ­ους και ορ­γα­νώ­νουν την επι­μή­κυν­ση των χρό­νων απο­πλη­ρω­μής, μια πι­θα­νή ελά­φρυν­ση των επι­το­κί­ων και –ίσως– μια μικρή πε­ρί­ο­δο χά­ρι­τος. Πρό­κει­ται για την ορ­γά­νω­ση του «αρ­μέγ­μα­τος» ακρι­βώς στο όριο επι­βί­ω­σης της «αγε­λά­δας». Οι δα­νει­στές προ­τί­θε­νται να πά­ρουν όσα είναι δυ­να­τόν να πά­ρουν και τί­πο­τα λι­γό­τε­ρο. Ακρι­βώς γι’ αυτό οι ρυθ­μί­σεις για το χρέος δεν θα λει­τουρ­γή­σουν ευ­ερ­γε­τι­κά για την κυ­βέρ­νη­ση, που πέρα από τα πρό­σκαι­ρα μι­ντια­κά πυ­ρο­τε­χνή­μα­τα θα υπο­χρε­ω­θεί να συ­νει­δη­το­ποι­ή­σει γρή­γο­ρα ότι η λύση, που διεκ­δί­κη­σε, είναι ένα άλμα από το τη­γά­νι μέσα στη φωτιά…

Η συμ­φω­νία προ­βλέ­πει «πλε­ό­να­σμα» 0,5% για το 2016, 1,75% για το 2017 και τε­λι­κά 3,5% για τη δε­κα­ε­τία από το 2018 ως το… 2028. Πρό­κει­ται για απο­λύ­τως εξω­φρε­νι­κές επι­δό­σεις που καμιά οι­κο­νο­μία στον κόσμο δεν μπο­ρεί να βάλει ως στόχο, του­λά­χι­στον στις ση­με­ρι­νές συν­θή­κες. Για άλλη μια φορά οι οι­κο­νο­μι­κοί «φω­στή­ρες» γύρω από τον Αλ. Τσί­πρα παί­ζουν ζάρια, πο­ντά­ρο­ντας την τύχη των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών τά­ξε­ων πάνω στην πρό­βλε­ψη ότι ο διε­θνής κα­πι­τα­λι­σμός βγαί­νει οσο­νού­πω από την κρίση και ότι θα ακο­λου­θή­σει μια ορ­μη­τι­κή πε­ρί­ο­δος «ανά­πτυ­ξης». Μόνο που το σύ­νο­λο όλων των σο­βα­ρών οι­κο­νο­μο­λό­γων προ­βλέ­πει την πα­ρά­τα­ση της κρί­σης και πι­θα­νό­τα­τα μια σο­βα­ρή επι­δεί­νω­σή της. Με αυτό το εν­δε­χό­με­νο, αυτό που θα ακο­λου­θή­σει στην Ελ­λά­δα δεν θα είναι ένας νέος «φω­τει­νός κύ­κλος» του κα­πι­τα­λι­σμού, αλλά το διαρ­κές σούρ­σι­μο σε αυτό που ο Β. Βε­νι­ζέ­λος επι­τυ­χη­μέ­να απο­κά­λε­σε «στα­σι­μο­χρε­ο­κο­πία».

Και τότε θα ενερ­γο­ποι­η­θεί ο «κό­φτης». Τα πρό­σθε­τα δρα­κό­ντεια μέτρα λι­τό­τη­τας, με αυ­τό­μα­τες πε­ρι­κο­πές μι­σθών-συ­ντά­ξε­ων-κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών, που ου­σια­στι­κά ψη­φί­στη­καν την Κυ­ρια­κή στη Βουλή.

Αυτές οι ζο­φε­ρές οι­κο­νο­μι­κές και κοι­νω­νι­κές προ­ο­πτι­κές δεν υπάρ­χει πε­ρί­πτω­ση να μην έχουν δρα­στι­κές πο­λι­τι­κές συ­νέ­πειες. Κα­νείς δεν δι­καιού­ται να έχει αυ­τα­πά­τες: η οι­κο­νο­μι­κή και πο­λι­τι­κή κρίση είναι ακόμα μπρο­στά και όχι πίσω μας.

Πο­λι­τι­κές προ­ο­πτι­κές

Την επο­μέ­νη της ψη­φο­φο­ρί­ας στη Βουλή ο Δημ. Πα­πα­δη­μού­λης δή­λω­σε ότι ο ανα­σχη­μα­τι­σμός της κυ­βέρ­νη­σης είναι πλέον επι­βε­βλη­μέ­νος. Πράγ­μα­τι. Ο ανα­σχη­μα­τι­σμός θα είναι ένα πρώτο μικρό βήμα στο νέο με­γά­λο δρόμο της βί­αι­ης με­τάλ­λα­ξης του κυ­βερ­νη­τι­κού στρα­το­πέ­δου, ο δρό­μος που κα­θι­στά ανα­γκαίο (και ταυ­τό­χρο­να ανα­πό­φευ­κτο) το πραγ­μα­τι­κό πε­ριε­χό­με­νο της πο­λι­τι­κής που ψή­φι­σαν οι βου­λευ­τές των ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ. Όμως ποια είναι η κα­τεύ­θυν­ση αυτού του δρό­μου; Θα συμ­βου­λεύ­α­με να μην υπο­τι­μη­θεί η συμ­με­το­χή του Αλ. Τσί­πρα στη σύ­νο­δο των ευ­ρω-σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τών. Με την «υιο­θέ­τη­ση» του νέου υπερ-μνη­μο­νί­ου η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έχει πλέον μόνο δύο στρα­τη­γι­κές επι­λο­γές: α) Να πε­ρι­μέ­νει την πτώση ως «ώριμο φρού­το», για να πα­ρα­δώ­σει ήσυχα και απλά την κυ­βέρ­νη­ση στον –όποιο– αρ­χη­γό της ΝΔ. β) Να ανα­γνω­ρί­σει ότι η πο­λι­τι­κή λύση της 20/9 είναι πλέον νεκρή και να ρι­χτεί σε μια από­πει­ρα «ανα­σύν­θε­σης» των ση­με­ρι­νών πο­λι­τι­κών δυ­νά­με­ων, υπο­λο­γί­ζο­ντας να ανα­πα­ρα­χθεί ως ηγε­σία ενός ευ­ρύ­τε­ρου «στρα­το­πέ­δου» που θα πε­ρι­λαμ­βά­νει ΠΑΣΟΚ, κέ­ντρο και –γιατί όχι;– τμήμα της ΝΔ…

Αυτοί οι προ­βλη­μα­τι­σμοί δια­περ­νούν και τη ΝΔ. Η πα­ρέμ­βα­ση Σα­μα­ρά υπα­γό­ρευ­σε στον Κυρ. Μη­τσο­τά­κη την κα­τα­ψή­φι­ση του «κόφτη» με τη ρη­το­ρι­κή περί… εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας! Στη συ­νέ­χεια οι «κα­ρα­μαν­λι­κοί», αν και πει­θάρ­χη­σαν, εξέ­φρα­σαν τη δυ­σφο­ρία τους γι’ αυτή την επι­λο­γή, που δεν «έβαλε πλάτη» στον Τσί­πρα, δί­νο­ντας προ­τε­ραιό­τη­τα σε μια κα­θε­στω­τι­κή υπευ­θυ­νό­τη­τα. Ο Κυ­ριά­κος Μη­τσο­τά­κης, λίγες μόνο βδο­μά­δες μετά την πα­ρου­σί­α­σή του ως ελ­πι­δο­φό­ρου ηγέτη με ιστο­ρι­κές προ­ο­πτι­κές, μοιά­ζει όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο με διάτ­το­ντα αστέ­ρα.

Τούτη την ώρα το κρί­σι­μο πρό­βλη­μα είναι η απο­θάρ­ρυν­ση ενός κό­σμου του κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς, η απο­γο­ή­τευ­ση που προ­κα­λεί η άνευ όρων συν­θη­κο­λό­γη­ση του Τσί­πρα με το κε­φά­λαιο και τους δα­νει­στές. Όμως όλοι οφεί­λου­με να θυ­μό­μα­στε τη «με­γά­λη ει­κό­να»: το ρήγμα μνη­μό­νιο-αντι­μνη­μό­νιο είναι ενερ­γό, κα­τά­πιε μέχρι σή­με­ρα πολ­λούς και θα κα­τα­πιεί κι άλ­λους. Η οι­κο­νο­μι­κή και πο­λι­τι­κή κρίση, με νέα βαθιά επει­σό­δια και δια­δο­χι­κές «φά­σεις», είναι μπρο­στά και όχι πίσω μας. Από τη σκο­πιά των ερ­γα­ζο­μέ­νων και λαϊ­κών τά­ξε­ων, απέ­να­ντι σε μια τόσο κρί­σι­μη συ­γκυ­ρία, υπάρ­χει μια και μόνο αντι­με­τώ­πι­ση: η συ­στη­μα­τι­κή υπο­στή­ρι­ξη και η ορ­γά­νω­ση των αγώ­νων αντί­στα­σης, μαζί με την πο­λι­τι­κή προ­σπά­θεια συ­γκέ­ντρω­σης δυ­νά­με­ων της ρι­ζο­σπα­στι­κής, αντι­μνη­μο­νια­κής, αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς.

Γιατί έχει ο και­ρός γυ­ρί­σμα­τα…