Συνέντευξη του Θανάση Διαβολάκη, μέλος ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, στη Λένα Bερδέ για την "εργατική αλληλεγγύη", No 1290.
Ήσουν από τα ιδρυτικά μέλη της Ενωτικής Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς-ΕΝΑΝΤΙΑ το 2007. Ποιοι ήταν οι παράγοντες που οδήγησαν τότε στη δημιουργία της;
Αρκετά χρόνια πριν το 2007 είχε ξεκινήσει και ήταν αρκετά έντονη η συζήτηση για την αναγκαιότητα η επαναστατική αριστερά στην Ελλάδα να κάνει ένα πολιτικό βήμα που να φέρει την ίδια, τις ιδέες της και την επαναστατική προοπτική στο πολιτικό προσκήνιο. Γιατί ενώ η επαναστατική αριστερά υπήρχε και λειτουργούσε από χρόνια στην Ελλάδα -πολλοί θεωρούμε ως ορόσημο για τη δημιουργία της το Πολυτεχνείο- δεν είχε καταφέρει να παίξει κεντρικό πολιτικό ρόλο.
Από τα τέλη της δεκαετίας του '90 και τις αρχές του 2000, και εδώ και παγκόσμια, το κλίμα “ήττας” που είχε επικρατήσει σε ορισμένα κομμάτια του κινήματος μετά την κατάρρευση των καθεστώτων του λεγόμενου “υπαρκτού σοσιαλισμού”, η προπαγάνδα των από πάνω ότι “τελείωσε η ιστορία”, ότι “ο καπιταλισμός έχει θριαμβεύσει και δεν υπάρχει εναλλακτική”, είχε αρχίσει να ξεπερνιέται. Το αντικαπιταλιστικό κίνημα του Σιάτλ που εδώ πήρε μεγάλες διαστάσεις με το αντιπολεμικό κίνημα του 2003, οι μεγάλοι νεολαιίστικοι αγώνες ενάντια στην αναθεώρηση του Άρθρου 16 και την ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων, η μεγάλη απεργία των δασκάλων, βοούσαν ότι χρειάζεται η επαναστατική αριστερά να κάνει κάτι πιο συγκροτημένο, με μεγαλύτερες φιλοδοξίες, ότι ο κόσμος βγαίνει μπροστά και πρέπει κι αυτή να κάνει το ίδιο και να βάλει την προοπτική.
Η ΕΝΑΝΤΙΑ ήταν αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης. Οι δυνάμεις που πήραν την πρωτοβουλία για τη δημιουργία της θεώρησαν ότι είναι πλέον αναγκαίο ένα μέτωπο των δυνάμεων της επαναστατικής αριστεράς, των δυνάμεων δηλαδή που έχουν στην ανάλυσή τους, την πολιτική τους και την τακτική τους ως κεντρικό το κίνημα και την ανάπτυξή του. Και που χωρίς να αποκλείουν κανένα από τις μάχες, βλέπουν τους αγώνες του σήμερα στην προοπτική της αντικαπιταλιστικής ανατροπής. Γι' αυτό και το εγχείρημα είχε καταφέρει τότε να συσπειρώσει πολλούς ανένταχτους αγωνιστές, που ήταν μέσα στο κίνημα, στο συνδικαλιστικό, το εργατικό, που παρακολουθούσαν τις διάφορες οργανώσεις της επαναστατικής αριστεράς αλλά δεν ήταν ενταγμένοι σε κάποια από αυτές.
Τι σηματοδότησε η συγκρότηση της ΕΝΑΝΤΙΑ;
Η στόχευση των ανθρώπων που πήραν την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση της ΕΝΑΝΤΙΑ ήταν το σύνολο της επαναστατικής αριστεράς, το κάλεσμα απευθυνόταν σε όλες τις δυνάμεις. Μπορεί να μην έγινε δυνατό σε πρώτη φάση το μέτωπο όλων των δυνάμεων αλλά δεν άργησε. Μετά από ενάμιση περίπου χρόνο, όταν η εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 έβαλε ξανά στις δυνάμεις της επαναστατικής αριστεράς επιτακτικά το ζήτημα του ποιος μπαίνει μπροστά στους αγώνες και ότι οι αγώνες χρειάζονται προοπτική και άρα οργανωτική δύναμη για να γίνει η πολιτική προοπτική πράξη, συγκροτήθηκε τελικά η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Αυτή η πορεία σηματοδότησε ότι ο χώρος της επαναστατικής αριστεράς σήμερα είναι πολύ πιο μεγάλος από αυτός που συσπειρώνεται στις οργανώσεις. Είναι ένας διάχυτος κόσμος, αγωνιστές των κινημάτων που στην μία ή την άλλη προσπάθεια, έτρεξαν να πλαισιώσουν το εγχείρημα. Σηματοδότησε επίσης δυνατότητες όπως πετυχημένη παρουσία, τηρουμένων των αναλογιών, στις εκλογικές αναμετρήσεις αλλά όχι μόνο. Έφερε πολλές θέσεις στο συνδικαλιστικό κίνημα, άρχισαν να κατεβαίνουν ψηφοδέλτια αυτού του χώρου και να κερδίζουν την εμπιστοσύνη πολλών εργαζόμενων με αποτέλεσμα δυνάμεις της επαναστατικής αριστεράς σήμερα να βρίσκονται και στη διοίκηση της ΑΔΕΔΥ, στο ΕΚΑ, σε πάρα πολλές Ομοσπονδίες, σε εκατοντάδες εργατικά σωματεία.
Και έδειξε επίσης ότι ο αντικαπιταλιστικός λόγος και κάλεσμα μπορεί να σταθεί αυτοτελώς σαν πολιτικό πρόταγμα στην κοινωνία και να κερδίζει έδαφος ως απάντηση στις επιθέσεις των από πάνω. Μην ξεχνάμε ότι στο ερώτημα αυτό, τι πρέπει να κάνει η αριστερά και ακόμα περισσότερο η αντικαπιταλιστική αριστερά, δεν δόθηκαν από όλες τις δυνάμεις -ακόμα και της επαναστατικής αριστεράς- τότε οι ίδιες απαντήσεις. Πολλά κομμάτια θεώρησαν ότι η πολιτική απάντηση στη συγκυρία ήταν η συγκρότηση ενός αντινεοφιλελεύθερου μετώπου σε συνεργασία με δυνάμεις της ρεφορμιστικής αριστεράς. Πολλά κομμάτια της επαναστατικής, εξωκοινοβουλευτικής, άκρας αριστεράς ακολούθησαν το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ με τη γνωστή διάψευση και κατάληξη. Όπως αποδείχτηκε δεν είναι απαραίτητο να είσαι σε πολιτική συμμαχία με το ρεφορμισμό και με ένα πολιτικό πρόγραμμα “πιο εφικτό” για να απευθυνθείς σε πλατιά ακροατήρια και να κερδίζεις ανθρώπους. Αυτό αποδείχτηκε λάθος και με τραγικό τρόπο.
Και είναι και αυτό που μετράει και σήμερα. Θα είχαμε μια διαφορετική συγκυρία αν δεν υπήρχε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αν δηλαδή δεν υπήρχε αριστερή, μαχητική, εργατική απάντηση στους συμβιβσμούς του ρεφορμισμού, αν δεν υπήρχε ένα πολιτικό κέντρο που να μπορεί να οργανώσει τους αγώνες και να τους δώσει την κατεύθυνση που χρειάζεται.
Πώς βλέπεις τη συγκυρία δέκα χρόνια μετά;
Πιστεύω ότι είμαστε σε ένα μεταίχμιο, πιο προχωρημένο από το 2007. Το λεγόμενο “εφικτό”, η άποψη δηλαδή ότι δε μπορούμε να πάμε στην αντικαπιταλιστική προοπτική αλλά χρειάζεται να κάνουμε πρώτα κάτι άλλο που τελικά δεν είναι τίποτα άλλο από την τακτική των συμβιβασμών με τους δανειστές και το κεφάλαιο, έχει καταρρεύσει. Δεν είμαστε σε μια εξεγερσιακή στιγμή όπως το Δεκέμβρη του 2008, αλλά και πριν το 2008 ή το μεγάλο αντιπολεμικό κίνημα δεν ήμασταν. Ήρθε όμως, όπως ήρθε και το κίνημα του 2010, του 2011 κλπ. Είναι μεγάλη ευθύνη του πιο συγκροτημένου και μεγάλου εγχειρήματος της επαναστατικής αριστεράς στην Ελλάδα που λέγεται ΑΝΤΑΡΣΥΑ να μπει μπροστά σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Να είναι καθαρή ως προς τον προσανατολισμό. Ο κόσμος ξέρει πια ότι η λύση δε θα είναι εύκολη, του στυλ “ψηφίστε με κι εγώ θα καθαρίσω”. Όμως η αίσθηση ότι μπορούμε να κάνουμε το μεγάλο βήμα και να τα βάλουμε με νικηφόρο αποτέλεσμα με το κεφάλαιο δεν γεννιέται παρά μόνο μέσα στους αγώνες και σε αυτό πρέπει να βοηθήσει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αν κατακτηθεί αυτή η αυτοπεποίθηση, νομίζω θα ζήσουμε στιγμές σαν τότε και ακόμα μεγαλύτερες.
Πρέπει να στηρίξουμε το εργατικό κίνημα και όλους τους αγώνες που ξεσπάνε για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των μνημονιακών πολτικών. Και είναι αγώνες που το τελευταίο διάστημα βλέπουμε να αναπτύσσονται σε δύσκολους χώρους όπως του ιδιωτικού τομέα εκτός από του δημόσιου. Γιατί τα προβλήματα είναι πια εκρηκτικά. Άρα σε όλους τους χώρους να συμβάλλουμε στο ξέσπασμα, την οργάνωση και τη γενίκευση των αγώνων. Να πρωτοστατήσουμε στις αντιφασιστικές μάχες. Είναι ένα πολύ μεγάλο μέτωπο που έδειξε ότι έχει τη δύναμη να τσακίζει τους φασίστες: είναι σε δίκη, οι επιθέσεις έχουν μειωθεί, σε πολλές περιοχές κλείνουν τα γραφεία τους, στον Πειραιά έφυγαν από εκεί που ήταν και πήγαν αλλού και ούτε ταμπέλα δεν έχουν πια. Σε αυτό το μέτωπο, έρχεται να δέσει και το κίνημα ενάντια στο ρατσισμό, για την υπεράσπιση και ένταξη των προσφύγων αλλά και σε συνδυασμό με το αντιπολεμικό κίνημα γιατί στην ευρύτερη περιοχή το τελευταίο καιρό οι εστίες πολέμου πολλαπλασιάζονται και είναι δίπλα μας.
Η ΕΝΑΝΤΙΑ είχε το “ενωτική” ως βασικό συστατικό της. Πόση σημασία έχει αυτό σήμερα;
Η αντικαπιταλιστική αριστερά μπορεί και χρειάζεται να είναι η ενωτική δύναμη μέσα στο κίνημα. Ότι μπορεί να είναι, το έχει αποδείξει. Στο εσωτερικό της έχουν συναντηθεί δυνάμεις της επαναστατικής αριστεράς από το σύνολο σχεδόν των ιστορικών ρευμάτων που προέκυψαν στην πορεία του εργατικού, αριστερού, κομμουνιστικού κινήματος. Και συνεργάζονται και συζητάνε και δουλεύουν μαζί και βγάζουν από κοινού πολιτική. Μπορεί αυτό να χρειάζεται να βαθύνει αλλά σίγουρα έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να γίνει.
Έναν αντίστοιχο ρόλο πρέπει να παίξει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μέσα στο κίνημα. Να ενώσει τους εργαζόμενους στον αγώνα. Από όλη την ιστορία του εργατικού κινήματος, η ενότητα είναι το πιο σπουδαίο όπλο της εργατικής τάξης. Κι αυτό φαίνεται στους καθημερινούς αγώνες, πχ όταν πας και προπαγανδίζεις μια απεργία στο χώρο σου, όλοι ρωτάνε “ο δίπλα μου θα απεργήσει;”. Οι εργαζόμενοι καταλαβαίνουν ότι έχουμε ελπίδες να νικήσουμε αν είμαστε όλοι μαζί. Αν δεν είμαστε, έχουμε υποσκάψει τον ίδιο τον αγώνα. Αυτό το πνεύμα, το ενωτικό, το αγωνιστικό, το ανατρεπτικό, η επαναστατική αριστερά πρέπει και μπορεί να το περάσει μέσα στο κίνημα. Να απευθύνουμε σε όλο τον κόσμο που ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ για να απαλλαγεί από τα μνημόνια, σε όλο τον κόσμο που ψήφισε ΟΧΙ γιατί πίστευε ότι μπορεί να πει όχι, κάλεσμα αγώνα.
Η ΕΝΑΝΤΙΑ ήταν αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης. Οι δυνάμεις που πήραν την πρωτοβουλία για τη δημιουργία της θεώρησαν ότι είναι πλέον αναγκαίο ένα μέτωπο των δυνάμεων της επαναστατικής αριστεράς, των δυνάμεων δηλαδή που έχουν στην ανάλυσή τους, την πολιτική τους και την τακτική τους ως κεντρικό το κίνημα και την ανάπτυξή του. Και που χωρίς να αποκλείουν κανένα από τις μάχες, βλέπουν τους αγώνες του σήμερα στην προοπτική της αντικαπιταλιστικής ανατροπής. Γι' αυτό και το εγχείρημα είχε καταφέρει τότε να συσπειρώσει πολλούς ανένταχτους αγωνιστές, που ήταν μέσα στο κίνημα, στο συνδικαλιστικό, το εργατικό, που παρακολουθούσαν τις διάφορες οργανώσεις της επαναστατικής αριστεράς αλλά δεν ήταν ενταγμένοι σε κάποια από αυτές.
Τι σηματοδότησε η συγκρότηση της ΕΝΑΝΤΙΑ;
Η στόχευση των ανθρώπων που πήραν την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση της ΕΝΑΝΤΙΑ ήταν το σύνολο της επαναστατικής αριστεράς, το κάλεσμα απευθυνόταν σε όλες τις δυνάμεις. Μπορεί να μην έγινε δυνατό σε πρώτη φάση το μέτωπο όλων των δυνάμεων αλλά δεν άργησε. Μετά από ενάμιση περίπου χρόνο, όταν η εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 έβαλε ξανά στις δυνάμεις της επαναστατικής αριστεράς επιτακτικά το ζήτημα του ποιος μπαίνει μπροστά στους αγώνες και ότι οι αγώνες χρειάζονται προοπτική και άρα οργανωτική δύναμη για να γίνει η πολιτική προοπτική πράξη, συγκροτήθηκε τελικά η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Αυτή η πορεία σηματοδότησε ότι ο χώρος της επαναστατικής αριστεράς σήμερα είναι πολύ πιο μεγάλος από αυτός που συσπειρώνεται στις οργανώσεις. Είναι ένας διάχυτος κόσμος, αγωνιστές των κινημάτων που στην μία ή την άλλη προσπάθεια, έτρεξαν να πλαισιώσουν το εγχείρημα. Σηματοδότησε επίσης δυνατότητες όπως πετυχημένη παρουσία, τηρουμένων των αναλογιών, στις εκλογικές αναμετρήσεις αλλά όχι μόνο. Έφερε πολλές θέσεις στο συνδικαλιστικό κίνημα, άρχισαν να κατεβαίνουν ψηφοδέλτια αυτού του χώρου και να κερδίζουν την εμπιστοσύνη πολλών εργαζόμενων με αποτέλεσμα δυνάμεις της επαναστατικής αριστεράς σήμερα να βρίσκονται και στη διοίκηση της ΑΔΕΔΥ, στο ΕΚΑ, σε πάρα πολλές Ομοσπονδίες, σε εκατοντάδες εργατικά σωματεία.
Και έδειξε επίσης ότι ο αντικαπιταλιστικός λόγος και κάλεσμα μπορεί να σταθεί αυτοτελώς σαν πολιτικό πρόταγμα στην κοινωνία και να κερδίζει έδαφος ως απάντηση στις επιθέσεις των από πάνω. Μην ξεχνάμε ότι στο ερώτημα αυτό, τι πρέπει να κάνει η αριστερά και ακόμα περισσότερο η αντικαπιταλιστική αριστερά, δεν δόθηκαν από όλες τις δυνάμεις -ακόμα και της επαναστατικής αριστεράς- τότε οι ίδιες απαντήσεις. Πολλά κομμάτια θεώρησαν ότι η πολιτική απάντηση στη συγκυρία ήταν η συγκρότηση ενός αντινεοφιλελεύθερου μετώπου σε συνεργασία με δυνάμεις της ρεφορμιστικής αριστεράς. Πολλά κομμάτια της επαναστατικής, εξωκοινοβουλευτικής, άκρας αριστεράς ακολούθησαν το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ με τη γνωστή διάψευση και κατάληξη. Όπως αποδείχτηκε δεν είναι απαραίτητο να είσαι σε πολιτική συμμαχία με το ρεφορμισμό και με ένα πολιτικό πρόγραμμα “πιο εφικτό” για να απευθυνθείς σε πλατιά ακροατήρια και να κερδίζεις ανθρώπους. Αυτό αποδείχτηκε λάθος και με τραγικό τρόπο.
Και είναι και αυτό που μετράει και σήμερα. Θα είχαμε μια διαφορετική συγκυρία αν δεν υπήρχε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αν δηλαδή δεν υπήρχε αριστερή, μαχητική, εργατική απάντηση στους συμβιβσμούς του ρεφορμισμού, αν δεν υπήρχε ένα πολιτικό κέντρο που να μπορεί να οργανώσει τους αγώνες και να τους δώσει την κατεύθυνση που χρειάζεται.
Πώς βλέπεις τη συγκυρία δέκα χρόνια μετά;
Πιστεύω ότι είμαστε σε ένα μεταίχμιο, πιο προχωρημένο από το 2007. Το λεγόμενο “εφικτό”, η άποψη δηλαδή ότι δε μπορούμε να πάμε στην αντικαπιταλιστική προοπτική αλλά χρειάζεται να κάνουμε πρώτα κάτι άλλο που τελικά δεν είναι τίποτα άλλο από την τακτική των συμβιβασμών με τους δανειστές και το κεφάλαιο, έχει καταρρεύσει. Δεν είμαστε σε μια εξεγερσιακή στιγμή όπως το Δεκέμβρη του 2008, αλλά και πριν το 2008 ή το μεγάλο αντιπολεμικό κίνημα δεν ήμασταν. Ήρθε όμως, όπως ήρθε και το κίνημα του 2010, του 2011 κλπ. Είναι μεγάλη ευθύνη του πιο συγκροτημένου και μεγάλου εγχειρήματος της επαναστατικής αριστεράς στην Ελλάδα που λέγεται ΑΝΤΑΡΣΥΑ να μπει μπροστά σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Να είναι καθαρή ως προς τον προσανατολισμό. Ο κόσμος ξέρει πια ότι η λύση δε θα είναι εύκολη, του στυλ “ψηφίστε με κι εγώ θα καθαρίσω”. Όμως η αίσθηση ότι μπορούμε να κάνουμε το μεγάλο βήμα και να τα βάλουμε με νικηφόρο αποτέλεσμα με το κεφάλαιο δεν γεννιέται παρά μόνο μέσα στους αγώνες και σε αυτό πρέπει να βοηθήσει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αν κατακτηθεί αυτή η αυτοπεποίθηση, νομίζω θα ζήσουμε στιγμές σαν τότε και ακόμα μεγαλύτερες.
Πρέπει να στηρίξουμε το εργατικό κίνημα και όλους τους αγώνες που ξεσπάνε για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των μνημονιακών πολτικών. Και είναι αγώνες που το τελευταίο διάστημα βλέπουμε να αναπτύσσονται σε δύσκολους χώρους όπως του ιδιωτικού τομέα εκτός από του δημόσιου. Γιατί τα προβλήματα είναι πια εκρηκτικά. Άρα σε όλους τους χώρους να συμβάλλουμε στο ξέσπασμα, την οργάνωση και τη γενίκευση των αγώνων. Να πρωτοστατήσουμε στις αντιφασιστικές μάχες. Είναι ένα πολύ μεγάλο μέτωπο που έδειξε ότι έχει τη δύναμη να τσακίζει τους φασίστες: είναι σε δίκη, οι επιθέσεις έχουν μειωθεί, σε πολλές περιοχές κλείνουν τα γραφεία τους, στον Πειραιά έφυγαν από εκεί που ήταν και πήγαν αλλού και ούτε ταμπέλα δεν έχουν πια. Σε αυτό το μέτωπο, έρχεται να δέσει και το κίνημα ενάντια στο ρατσισμό, για την υπεράσπιση και ένταξη των προσφύγων αλλά και σε συνδυασμό με το αντιπολεμικό κίνημα γιατί στην ευρύτερη περιοχή το τελευταίο καιρό οι εστίες πολέμου πολλαπλασιάζονται και είναι δίπλα μας.
Η ΕΝΑΝΤΙΑ είχε το “ενωτική” ως βασικό συστατικό της. Πόση σημασία έχει αυτό σήμερα;
Η αντικαπιταλιστική αριστερά μπορεί και χρειάζεται να είναι η ενωτική δύναμη μέσα στο κίνημα. Ότι μπορεί να είναι, το έχει αποδείξει. Στο εσωτερικό της έχουν συναντηθεί δυνάμεις της επαναστατικής αριστεράς από το σύνολο σχεδόν των ιστορικών ρευμάτων που προέκυψαν στην πορεία του εργατικού, αριστερού, κομμουνιστικού κινήματος. Και συνεργάζονται και συζητάνε και δουλεύουν μαζί και βγάζουν από κοινού πολιτική. Μπορεί αυτό να χρειάζεται να βαθύνει αλλά σίγουρα έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να γίνει.
Έναν αντίστοιχο ρόλο πρέπει να παίξει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μέσα στο κίνημα. Να ενώσει τους εργαζόμενους στον αγώνα. Από όλη την ιστορία του εργατικού κινήματος, η ενότητα είναι το πιο σπουδαίο όπλο της εργατικής τάξης. Κι αυτό φαίνεται στους καθημερινούς αγώνες, πχ όταν πας και προπαγανδίζεις μια απεργία στο χώρο σου, όλοι ρωτάνε “ο δίπλα μου θα απεργήσει;”. Οι εργαζόμενοι καταλαβαίνουν ότι έχουμε ελπίδες να νικήσουμε αν είμαστε όλοι μαζί. Αν δεν είμαστε, έχουμε υποσκάψει τον ίδιο τον αγώνα. Αυτό το πνεύμα, το ενωτικό, το αγωνιστικό, το ανατρεπτικό, η επαναστατική αριστερά πρέπει και μπορεί να το περάσει μέσα στο κίνημα. Να απευθύνουμε σε όλο τον κόσμο που ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ για να απαλλαγεί από τα μνημόνια, σε όλο τον κόσμο που ψήφισε ΟΧΙ γιατί πίστευε ότι μπορεί να πει όχι, κάλεσμα αγώνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου