Το 4ο συνέδριο του ΝΑΡ / του Αντ. Νταβανέλου

 Αντώνης Νταβανέλος

Αποφάσεις σεχταριστικής παθητικότητας

Στο ΝΑΡ είναι ενταγ­μέ­νο ένα ση­μα­ντι­κό δυ­να­μι­κό μελών και στε­λε­χών της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, με κα­θο­ρι­στι­κό ρόλο στην ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ. Σύμ­φω­να με πολ­λούς (ακόμα και συ­στη­μι­κούς) πο­λι­τι­κούς ανα­λυ­τές, η εμ­φά­νι­ση στο πο­λι­τι­κό προ­σκή­νιο ενός με­τώ­που όπου θα συ­νέ­κλι­νε η αρι­στε­ρή πτέ­ρυ­γα που απο­χώ­ρη­σε από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ το κα­λο­καί­ρι του 2015 και οι σύ­ντρο­φοι και συ­ντρό­φισ­σες από την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, θα μπο­ρού­σε να έχει κα­τα­λυ­τι­κές συ­νέ­πειες: θα συ­γκρο­τού­σε έναν πόλο ανα­φο­ράς για την αρι­στε­ρή δυ­σα­ρέ­σκεια απέ­να­ντι στο δί­πο­λο Τσί­πρα-Μη­τσο­τά­κη, θα δη­μιουρ­γού­σε μια βάση ανα­σύ­ντα­ξης ενά­ντια στα φαι­νό­με­να απο­γο­ή­τευ­σης/απο­στρά­τευ­σης, θα έδινε μια προ­ο­πτι­κή αρι­στε­ρής-ρι­ζο­σπα­στι­κής αλλά και μα­ζι­κής πο­λι­τι­κής, με μια αξιο­ση­μεί­ω­τη ορ­γα­νω­τι­κή δύ­να­μη αφε­τη­ρί­ας κ.ο.κ.

Δυ­στυ­χώς οι σύ­ντρο­φοι του ΝΑΡ απέ­τυ­χαν να απα­ντή­σουν σε αυτό το κα­θο­ρι­στι­κής και συ­γκε­κρι­μέ­νης πο­λι­τι­κής ση­μα­σί­ας ερώ­τη­μα.

Όπως συχνά συμ­βαί­νει στην Αρι­στε­ρά, η απο­φυ­γή του συ­γκε­κρι­μέ­νου επι­τεύ­χθη­κε με την κα­τα­φυ­γή στο βερ­μπα­λι­σμό και στα «με­γά­λα σχή­μα­τα», που είναι πρα­κτι­κά αδύ­να­το να τε­θούν υπό τον έλεγ­χο των μελών.

Ο υπερ­κα­πι­τα­λι­σμός και τα κα­θή­κο­ντα

Η ει­σή­γη­ση στο συ­νέ­δριο πα­ρου­σί­α­σε τις εκτι­μή­σεις της ΠΕ του ΝΑΡ για τις εξε­λί­ξεις στο σύγ­χρο­νο κα­πι­τα­λι­σμό. Σχε­δί­α­σε ένα μάλ­λον «φου­του­ρι­στι­κό» πί­να­κα ισο­πε­δω­τι­κής δύ­να­μης του αντι­πά­λου μας (ανά­πτυ­ξη της κερ­δο­φο­ρί­ας, 4η βιο­μη­χα­νι­κή επα­νά­στα­ση, με­τα­τρο­πή των ερ­γα­ζο­μέ­νων σε σύγ­χρο­νους δού­λους της ψη­φια­κής επο­χής, κοι­νο­βου­λευ­τι­κός ολο­κλη­ρω­τι­σμός κ.ο.κ.).

Αν τα πράγ­μα­τα είναι έτσι, τότε πώς μπο­ρεί να εξη­γη­θεί η πα­ρά­τα­ση της κρί­σης του συ­στή­μα­τος 9 χρό­νια μετά το ξέ­σπα­σμά της το 2008; Αν έχου­με απέ­να­ντί μας έναν «ολο­κλη­ρω­τι­κό» κα­πι­τα­λι­σμό πώς μπο­ρεί να εξη­γη­θεί ότι ο πο­λυα­να­με­νό­με­νος «φω­τει­νός κύ­κλος» δεν λέει να ξε­κι­νή­σει και ότι αντί­θε­τα με­γε­θύ­νο­νται ξανά οι κάθε λογής «φού­σκες», νέες και πα­λιές; Πώς μπο­ρούν να εξη­γη­θούν όλα τα «απροσ­δό­κη­τα» στην πο­λι­τι­κή/κρα­τι­κή ορ­γά­νω­ση του συ­στή­μα­τος (είτε με τη μορφή του Brexit και του Τραμπ, είτε με τη μορφή του Σά­ντερς και του Κόρ­μπιν);

Οι με­γα­λο­στο­μί­ες και οι υπερ­βο­λές σχε­τι­κά με την εκτί­μη­ση του αντι­πά­λου κα­λύ­πτουν προ­σω­ρι­νά τις ανά­γκες κα­ταγ­γε­λί­ας του, όμως δεν ερ­μη­νεύ­ουν την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, δεν εντο­πί­ζουν τους «κρί­κους» όπου η πα­ρέμ­βα­ση του κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς είναι εφι­κτή, δεν εντο­πί­ζουν τα ση­μεία όπου οι νίκες του κό­σμου μας είναι όχι μόνο ανα­γκαί­ες αλλά και πι­θα­νές.

Ως απο­τέ­λε­σμα αυτής της ανά­λυ­σης η ΠΕ του ΝΑΡ μας δη­λώ­νει ότι δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει νι­κη­φό­ρα πο­λι­τι­κή δράση (π.χ. αντι­μνη­μο­νια­κή, αντι­φα­σι­στι­κή, αντι­πο­λε­μι­κή) χωρίς μια «ερ­γα­τι­κή-κο­μου­νι­στι­κή» επα­νά­στα­ση… Με μια μο­νο­κο­ντυ­λιά ακυ­ρώ­νε­ται η ση­μα­σία της πο­λι­τι­κής, της τα­κτι­κής, του με­τα­βα­τι­κού προ­γράμ­μα­τος και όλων των άλλων απα­ραί­τη­των «εν­διά­με­σων» ερ­γα­λεί­ων/όπλων στα οποία η 3η Διε­θνής, στον καιρό του Λένιν, αφιέ­ρω­σε το 3ο και το 4ο συ­νέ­δριό της…

Θα θέ­λα­με να θυ­μί­σου­με στους συ­ντρό­φους του ΝΑΡ ότι στην πα­ρά­δο­ση της Αρι­στε­ράς, έχει υπάρ­ξει και στο πα­ρελ­θόν ένα ανά­λο­γο λάθος: ο κα­πι­τα­λι­σμός ζω­γρα­φί­στη­κε ξανά με τα πιο με­λα­νά χρώ­μα­τα, στα 1928-29, με την εκτί­μη­ση της ει­σό­δου του στην «3η και επι­θα­νά­τια πε­ρί­ο­δό του», τα κα­θή­κο­ντα στη Γερ­μα­νία ταυ­τί­στη­καν με αυτά της «ερ­γα­τι­κής-κο­μου­νι­στι­κής» επα­νά­στα­σης, όλες οι άλλες δυ­νά­μεις μέσα στο ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα πε­ρι­γρά­φτη­καν ως «οπορ­του­νι­στές δια­φό­ρων απο­χρώ­σε­ων» ή και ως «σο­σιαλ­φα­σί­στες». Το απο­τέ­λε­σμα ήταν ότι ένα ισχυ­ρό κόμμα, το ΚΚ Γερ­μα­νί­ας, πα­ρα­κο­λού­θη­σε μάλ­λον πα­θη­τι­κά την επέ­λα­ση των ναζί προς την εξου­σία…

Στους λο­γα­ρια­σμούς με το πα­ρελ­θόν, η ΠΕ του ΝΑΡ δη­λώ­νει μια κά­ποια «υπέρ­βα­ση»: «Ούτε Μπρέζ­νιεφ – ούτε Μπερ­λίν­γκου­ερ, ούτε Φλω­ρά­κης – ούτε Κύρ­κος». Σαφές. Αλλά μένει στα πιο πρό­σφα­τα και στα πιο εύ­κο­λα: Αλή­θεια με τον Στά­λιν και τον Το­λιά­τι ή με τον Ζα­χα­ριά­δη, ήταν όλα καλά, ήταν όλα αν­θη­ρά;

Το κόμμα δεν εξαγ­γέλ­λε­ται

Στη βάση αυτής της ανά­λυ­σης, το ΝΑΡ επι­λέ­γει να συ­γκε­ντρώ­σει την προ­σο­χή του στους εξής στό­χους: νέο Κο­μου­νι­στι­κό Κόμμα, νέο Κο­μου­νι­στι­κό Πρό­γραμ­μα.

Η φι­λο­δο­ξία είναι απο­λύ­τως θε­μι­τή για κάθε ορ­γά­νω­ση επα­να­στα­τών/κο­μου­νι­στών. Υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση της επί­γνω­σης ότι η ίδρυ­ση ενός Κο­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος δεν εξαγ­γέλ­λε­ται. Το Κόμμα δεν είναι μια κάπως με­γα­λύ­τε­ρη ορ­γά­νω­ση και η κάθε ορ­γά­νω­ση δεν είναι ένα κάπως μικρό κόμμα. Το Κόμμα έχει ως ανα­ντι­κα­τά­στα­τη προ­ϋ­πό­θε­ση τη σύν­δε­ση με την τάξη, την ορ­γά­νω­ση μιας έστω και μειο­ψη­φί­ας, αλλά υπο­λο­γί­σι­μης μειο­ψη­φί­ας για την κί­νη­ση της τάξης, δη­λα­δή την ορ­γά­νω­ση ενός σο­βα­ρού τμή­μα­τος της ερ­γα­τι­κής πρω­το­πο­ρί­ας.

Τα ανά­λο­γα ισχύ­ουν για το πρό­γραμ­μα. Το πο­λι­τι­κό πλαί­σιο κάθε ορ­γά­νω­σης (μι­κρό­τε­ρης ή με­γα­λύ­τε­ρης) για να γίνει Κο­μου­νι­στι­κό Πρό­γραμ­μα οφεί­λει να εμπε­ριέ­χει τη σύν­δε­σή του με τους αγώ­νες της τάξης: να έχει τις αιχ­μές, τις ιε­ραρ­χή­σεις, τις δια­βαθ­μί­σεις, την εσω­τε­ρι­κή πει­θαρ­χία με­τα­ξύ πο­λι­τι­κής και ιδε­ο­λο­γί­ας που μπο­ρούν να εξα­σφα­λί­σουν μόνο οι δε­σμοί με τους υπαρ­κτούς αγώ­νες του κό­σμου μας.

Εξαγ­γέλ­λο­ντας το στόχο του «Κόμ­μα­τος», οι σύ­ντρο­φοι του ΝΑΡ απο­φεύ­γουν τα ζη­τή­μα­τα του χρο­νο­δια­γράμ­μα­τος. Ξε­κι­νώ­ντας από το ση­με­ρι­νό επί­πε­δο ανά­πτυ­ξής τους, ακόμα και αν συ­σπει­ρώ­σουν το δυ­να­μι­κό στο οποίο απευ­θύ­νουν πρό­σκλη­ση, σε τι κλί­μα­κα χρό­νου μπο­ρούν να φτά­σουν στην ίδρυ­ση του κόμ­μα­τος; Διότι αν η απά­ντη­ση αφορά στον «μακρύ χρόνο», τότε εμ­φα­νί­ζε­ται ο κίν­δυ­νος να τί­θε­ται η απά­ντη­ση «Κόμμα» έξω από τα όρια της ση­με­ρι­νής πο­λι­τι­κής συ­γκυ­ρί­ας και των συ­γκε­κρι­μέ­νων συ­γκρού­σε­ων που αυτή πε­ρι­λαμ­βά­νει.

Συμ­μα­χί­ες

Αυτή η φυγή στο γε­νι­κό και στο απώ­τε­ρο έχει ως απο­τέ­λε­σμα (και ως κί­νη­τρο;) την απο­φυ­γή των πιε­στι­κών ερω­τη­μά­των του σή­με­ρα.

Κατ’ αρχήν, μας προ­κά­λε­σε εντύ­πω­ση η «εύ­κο­λη» δια­χεί­ρι­ση των προ­βλη­μά­των που έχουν ήδη ανα­δει­χθεί στο εσω­τε­ρι­κό του υπαρ­κτού «με­τώ­που» όπου δρα­στη­ριο­ποιεί­ται το ΝΑΡ, δη­λα­δή στις γραμ­μές της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ. Η απο­χώ­ρη­ση των ΑΡΑΝ-ΑΡΑΣ το 2015, η ολο­φά­νε­ρη πλέον δια­φο­ρά στην κα­θη­με­ρι­νή τα­κτι­κή με­τα­ξύ ΝΑΡ και ΣΕΚ, αλλά και τα νο­ση­ρά φαι­νό­με­να που εκ­δη­λώ­θη­καν πρό­σφα­τα μέσα στις γραμ­μές των ΕΑΑΚ, ξε­περ­νιού­νται με σχο­λια­σμό, χωρίς ερ­μη­νεία και –κυ­ρί­ως– χωρίς πο­λι­τι­κή πρό­τα­ση για την αντι­με­τώ­πι­σή τους. Σκόρ­πιες λέ­ξεις (όπως η με­τα­τρο­πή σε «ενιαίο πο­λι­τι­κό μέ­τω­πο», με «αυ­το­τε­λή δομή», με «σε­βα­σμό στις συλ­λο­γι­κές απο­φά­σεις» και βε­βαί­ως-βε­βαί­ως «αυ­το­πει­θαρ­χία») μπο­ρεί να είναι απλές ευχές, ή μια δή­λω­ση πρό­θε­σης του ΝΑΡ να «σφί­ξει τα λου­ριά» στο εσω­τε­ρι­κό της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ και στα ΕΑΑΚ. Η δυ­να­τό­τη­τα, όμως, να το κάνει αυτό σή­με­ρα, είναι μάλ­λον μι­κρό­τε­ρη απ’ ό,τι ήταν όταν ξε­κί­νη­σαν οι διερ­γα­σί­ες για το 4ο συ­νέ­δριο.

Το κε­ντρι­κό ζή­τη­μα είναι ότι μετά το 4ο συ­νέ­δριο, το ΝΑΡ βγαί­νει οι­κειο­θε­λώς χωρίς κα­νέ­να προ­σα­να­το­λι­σμό, χωρίς πρό­τα­ση, για τις σχέ­σεις του με τον κόσμο της Αρι­στε­ράς, πέρα από τους αγω­νι­στές/στριες που θα είναι πρό­θυ­μοι να μπουν στις «Επι­τρο­πές» διεύ­ρυν­σής του.

Ζω­γρα­φί­ζο­ντας τη ΛΑΕ ως δύ­να­μη «δια­χει­ρι­στι­κή» του συ­στή­μα­τος, κάνει πολ­λα­πλά λάθη. Το μι­κρό­τε­ρο λάθος είναι ότι αδι­κεί κα­τά­φω­ρα έναν όχι ευ­κα­τα­φρό­νη­το αριθ­μό στε­λε­χών και μελών της Αρι­στε­ράς, που είχαν «στρω­μέ­νη» τη δυ­να­τό­τη­τα να πα­ρα­μεί­νουν σε «δια­χει­ρι­στι­κές» θέ­σεις του συ­στή­μα­τος και αρ­νή­θη­καν, προ­τι­μώ­ντας την πα­ραί­τη­ση και τη ρήξη από την προ­δο­σία των πο­λι­τι­κών δε­σμεύ­σε­ών τους (σ.σ.: αυτό το «τεστ» είναι λίγο πιο κρί­σι­μο απ’ ό,τι επι­φα­νεια­κά φαί­νε­ται. Γιατί στην κρί­σι­μη πε­ρί­ο­δο του 2014-15 ζή­σα­με το φαι­νό­με­νο πολ­λών ανέ­ντα­χτων –αλλά και ορ­γα­νω­μέ­νων– «επα­να­στα­τών» που δια­γκω­νί­ζο­νταν για να «χω­θούν» στις θέ­σεις δια­χεί­ρι­σης που υπο­σχό­ταν ο ανερ­χό­με­νος ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ…). Ένα με­γα­λύ­τε­ρο λάθος είναι ότι με την από­φα­ση αυτή το ΝΑΡ θα είναι υπο­χρε­ω­μέ­νο να κα­ταγ­γέλ­λει ως «δια­χει­ρι­στι­κές» τις πο­λι­τι­κές δρά­σεις, τα συν­θή­μα­τα και τις πρω­το­βου­λί­ες της ΛΑΕ. Έτσι η διά­σπα­ση των δυ­νά­με­ων, η διά­λυ­ση των ενω­τι­κών πρω­το­βου­λιών και η απώ­λεια πο­λι­τι­κών ευ­και­ριών θα μο­νι­μο­ποιού­νται και θα κυ­λά­νε «από τα πάνω προς τα κάτω». Η πο­λι­τι­κή επι­λο­γή που έκανε το 4ο συ­νέ­δριο του ΝΑΡ δεν είναι μόνο η απόρ­ρι­ψη της πρό­τα­σης για ένα πο­λι­τι­κό-εκλο­γι­κό μέ­τω­πο. Είναι, δυ­στυ­χώς, η απόρ­ρι­ψη κάθε συ­στη­μα­τι­κής ενό­τη­τας δρά­σης ακόμα και από τα κάτω, ακόμα και στους πιο αυ­το­νό­η­τους-κοι­νούς πο­λι­τι­κούς στό­χους. Είναι ζή­τη­μα απλής πο­λι­τι­κής εμπει­ρί­ας το να κα­τα­νο­ή­σει κα­νείς αυτό το συ­μπέ­ρα­σμα, που –ασφα­λώς– δεν γρά­φε­ται και δεν ομο­λο­γεί­ται ανοι­χτά.
Οι σύ­ντρο­φοι του ΝΑΡ πε­ρι­γρά­φουν μια ανη­λεή επί­θε­ση ενός ολο­κλη­ρω­τι­κού κα­πι­τα­λι­σμού. Και απέ­να­ντι σε αυτόν τον «οδο­στρω­τή­ρα» αντι­προ­τεί­νουν μια «τομή»: την ίδρυ­ση ενός νέου Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος και την εκ­πό­νη­ση (από τους ίδιους) ενός νέου Κομ­μου­νι­στι­κού Προ­γράμ­μα­τος. Το κενό ανά­με­σα στην ανά­λυ­ση και στην πο­λι­τι­κή πρό­τα­ση είναι προ­φα­νές και θα πα­ρα­μεί­νει ακά­λυ­πτο.

Δυ­στυ­χώς επι­λέ­γουν μια σε μι­κρο­γρα­φία πα­ράλ­λη­λη πο­ρεία με το ΚΚΕ. Μια πο­ρεία που θα «μι­ζά­ρει» στα λόγια και στην προ­πα­γάν­δα, στρέ­φο­ντας στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα τη συ­γκε­κρι­μέ­νη πο­λι­τι­κή δράση στην κα­τεύ­θυν­ση της σε­χτα­ρι­στι­κής πα­θη­τι­κό­τη­τας. Ελ­πί­ζου­με ότι στη ζωή, οι σύ­ντρο­φοι αυτοί που έχουν απο­δεί­ξει την προ­σή­λω­σή τους στον κόσμο της ερ­γα­σί­ας, θα βρουν τη δύ­να­μη να τρο­πο­ποι­ή­σουν στην πράξη μια λα­θε­μέ­νη πο­λι­τι­κή που επέ­λε­ξαν στο 4ο συ­νέ­δριό τους.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά