Ο Εχθρός Είναι Στην Ίδια Μας Τη Χώρα / της Μάνια Μπαρσέφσκι

της Μάνια Μπαρσέφσκι

Ο εθνικισμός, που αναζωπυρώνεται σήμερα με τα συλλαλητήρια και την ακροδεξιάς κοπής ρητορική για τη Μακεδονία, αποτελεί ένα διαχρονικό όπλο στα χέρια της αστικής τάξης, με το οποίο επιχειρεί να εκτονώσει την κρίση του πολιτικού συστήματος.
 

Εκτρέ­πο­ντας το πεδίο των τα­ξι­κών συ­γκρού­σε­ων προς μία επω­φε­λή για την ίδια «εθνι­κή ομο­ψυ­χία», καλ­λιερ­γεί συγ­χρό­νως τη στρε­βλή αντί­λη­ψη ότι ο εχθρός βρί­σκε­ται «έξω» από τη χώρα μας. Εξου­δε­τε­ρώ­νει έτσι τη δυ­να­μι­κή ή ση­μα­ντι­κό μέρος της δυ­να­μι­κής των κοι­νω­νι­κών αντι­στά­σε­ων, δη­μιουρ­γώ­ντας την ψευ­δαί­σθη­ση ότι υπάρ­χουν υπέρ­τε­ρα «εθνι­κά συμ­φέ­ρο­ντα» για τα οποία οι κα­τα­πιε­σμέ­νες τά­ξεις «οφεί­λουν» ή μπο­ρούν να συ­νερ­γά­ζο­νται με αυ­τούς που τις εκ­με­ταλ­λεύ­ο­νται άγρια. Λει­τουρ­γεί πα­ράλ­λη­λα ως αδρα­νο­ποι­η­τι­κός πα­ρά­γο­ντας για την τα­ξι­κή και κοι­νω­νι­κή αλ­λη­λεγ­γύη με­τα­ξύ των λαών, απο­δυ­να­μώ­νο­ντας τη δυ­να­τό­τη­τα αλ­λη­λε­πί­δρα­σης ενός εξε­γερ­τι­κού «ντό­μι­νο» σε μία ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή, όπου η ανα­ζω­πύ­ρω­ση των εθνι­κι­σμών όχι μόνο οδή­γη­σε σε πρό­σφα­τους πο­λέ­μους, αλλά και εν­δυ­νά­μω­σε ολο­φά­νε­ρα τον επεμ­βα­τι­κό ρόλο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Δεν λεί­πουν ωστό­σο τα πα­ρα­δείγ­μα­τα κοι­νών αγώ­νων στο πα­ρελ­θόν: από την εποχή της εξέ­γερ­σης του Ίλι­ντεν μέχρι την πε­ρί­ο­δο της να­ζι­στι­κής κα­το­χής και του εμ­φυ­λί­ου πο­λέ­μου στην Ελ­λά­δα, όταν πολ­λοί σλα­βο­μα­κε­δό­νες αντάρ­τες πήραν ενερ­γό μέρος στην αντί­στα­ση και στη συ­νέ­χεια πο­λέ­μη­σαν στο πλευ­ρό του Δη­μο­κρα­τι­κού Στρα­τού. Πλη­ρώ­νο­ντας το βαρύ τί­μη­μα της ήττας του, δε­δο­μέ­νου ότι πολ­λές χι­λιά­δες εξα­να­γκά­στη­καν να δια­φύ­γουν ως πρό­σφυ­γες στη γει­το­νι­κή Γιου­γκο­σλα­βία, από όπου δεν τους επι­τρά­πη­κε να γυ­ρί­σουν ποτέ. Όσοι πα­ρέ­μει­ναν στην Ελ­λά­δα, υπο­χρε­ώ­θη­καν σε βίαιη «ελ­λη­νο­ποί­η­ση», καθώς ο εθνι­κι­σμός απο­τέ­λε­σε τη βάση της κυ­ρί­αρ­χης ελ­λη­νι­κής αστι­κής ιδε­ο­λο­γί­ας και το πρό­σχη­μα για τις με­τα­πο­λε­μι­κές διώ­ξεις των κο­μου­νι­στών. Το μότο της «απει­λής», που δήθεν προ­έρ­χε­ται από τις πε­ρισ­σό­τε­ρες χώρες που γειτ­νιά­ζουν με την Ελ­λά­δα, κυ­ριάρ­χη­σε σε όλη τη διάρ­κεια της χού­ντας, ενώ, στη με­τα­πο­λι­τευ­τι­κή πε­ρί­ο­δο, η εθνι­κι­στι­κή φρε­νί­τι­δα του πρώ­του συλ­λα­λη­τη­ρί­ου για το «μα­κε­δο­νι­κό», το 1999, δια­μόρ­φω­σε πρό­σφο­ρο έδα­φος για την ανα­συ­γκρό­τη­ση της ακρο­δε­ξιάς και την ανά­δυ­ση στο προ­σκή­νιο της να­ζι­στι­κής Χρυ­σής Αυγής.

Το ελ­λη­νι­κό κε­φά­λαιο επω­φε­λή­θη­κε από τη δη­μιουρ­γία μι­κρό­τε­ρων και πιο αδύ­να­μων κρα­τών, που προ­έ­κυ­ψαν από τον δια­με­λι­σμό της Γιου­γκο­σλα­βί­ας, για να διεισ­δύ­σει οι­κο­νο­μι­κά στα Βαλ­κά­νια και να επι­βά­λει σε με­γά­λο βαθμό την ηγε­μο­νία του. Ωστό­σο, μο­λο­νό­τι η ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση επι­χει­ρεί σή­με­ρα να «λύσει» το θέμα του ονό­μα­τος της Δη­μο­κρα­τί­ας της Μα­κε­δο­νί­ας για να διευ­κο­λύ­νει τόσο την έντα­ξη της χώρας αυτής στο ΝΑΤΟ (και αρ­γό­τε­ρα στην ΕΕ) όσο και τις επι­χει­ρη­μα­τι­κές «μπίζ­νες» των Ελ­λή­νων κα­πι­τα­λι­στών, πα­ρα­μέ­νει δέ­σμια της στρο­φής της στον «εθνι­κο-πα­τριω­τι­κό χώρο» και των συμ­μα­χιών της με τους ΑΝΕΛ. Με τους αυ­θαί­ρε­τους και αδια­νό­η­τους πε­ριο­ρι­σμούς που θέτει στο δι­καί­ω­μα αυ­το­προσ­διο­ρι­σμού του ονό­μα­τος και την επί­κλη­ση ενός «αλυ­τρω­τι­σμού» που δήθεν απει­λεί τη χώρα μας, υπο­δαυ­λί­ζει νέα έξαρ­ση των εθνι­κι­σμών, όχι μόνο στην Ελ­λά­δα, αλλά και στη γει­το­νι­κή χώρα.

Από την άλλη πλευ­ρά, η υιο­θέ­τη­ση «πα­τριω­τι­κών» επι­χει­ρη­μά­των περί επι­κίν­δυ­νου (σλαβο)μα­κε­δο­νι­κού «αλυ­τρω­τι­σμού» από με­ρί­δα της αντι­μνη­μο­νια­κής και ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς απο­τε­λεί πολύ σο­βα­ρό ολί­σθη­μα. Όχι γιατί δεν υπάρ­χει κα­θό­λου εθνι­κι­σμός στη Δη­μο­κρα­τία της Μα­κε­δο­νί­ας. Αλλά γιατί ο ελ­λη­νι­κός εθνι­κι­σμός σαφώς υπερ­τε­ρεί. Και τρο­φο­δο­τεί τον εθνι­κι­σμό της άλλης πλευ­ράς: Το κε­ντρι­κό σύν­θη­μα των συλ­λα­λη­τη­ρί­ων «η Μα­κε­δο­νία είναι ελ­λη­νι­κή», που εκ­φω­νή­θη­κε σε μα­ζι­κή κλί­μα­κα, στη­ρί­χθη­κε από ένα ευρύ φάσμα ελ­λη­νι­κών κοι­νο­βου­λευ­τι­κών κομ­μά­των και από τη συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία των εγ­χώ­ριων ΜΜΕ, θα μπο­ρού­σε κάλ­λι­στα να ερ­μη­νευ­τεί ως πρό­κλη­ση και απει­λή για την εδα­φι­κή ακε­ραι­τό­τη­τα της κα­τα­φα­νώς πιο αδύ­να­μης γει­το­νι­κής χώρας. Για την ακρί­βεια: Εθνι­κι­σμοί υπάρ­χουν και στις δύο πλευ­ρές. Και είναι ζή­τη­μα πο­λι­τι­κής κα­τεύ­θυν­σης αν οι εθνι­κι­σμοί αυτοί θα αφε­θούν να ενι­σχυ­θούν, σε ανα­ζή­τη­ση «πα­τριω­τι­κού» εκλο­γι­κού ακρο­α­τη­ρί­ου, ή θα κα­τα­πο­λε­μη­θούν με απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα από τις δυ­νά­μεις της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, δί­νο­ντας έμ­φα­ση στο τα­ξι­κό πρό­ταγ­μα, στην ει­ρή­νη και στη συ­νερ­γα­σία των λαών.

Εν κα­τα­κλεί­δι: ασφα­λώς δεν ήταν όλοι φα­σί­στες ή ακρο­δε­ξιοί αυτοί/ές που συμ­με­τεί­χαν στα εθνι­κι­στι­κά συλ­λα­λη­τή­ρια. Ούτε τα συλ­λα­λη­τή­ρια είχαν τη συμ­με­το­χή που προσ­δο­κού­σαν οι συ­γκα­λυμ­μέ­να ή απρο­κά­λυ­πτα ακρο­δε­ξιοί διορ­γα­νω­τές τους, οι οποί­οι, πά­ντως, ήταν όλοι εκεί, παρέα με τους Χρυ­σαυ­γί­τες. Όμως ο κίν­δυ­νος είναι πραγ­μα­τι­κός. Η πο­λι­τι­κή και οι­κο­νο­μι­κή κρίση εντός της Ευ­ρω­ζώ­νης και της ΕΕ, που οδη­γεί σε ευ­ρεία κοι­νω­νι­κή αμ­φι­σβή­τη­σή τους, δεν οδη­γεί «νο­μο­τε­λεια­κά» και σε άνοδο της Αρι­στε­ράς. Σε μια πε­ρί­ο­δο απο­σά­θρω­σης του αστι­κού κοι­νω­νι­κού κρά­τους με ταυ­τό­χρο­νη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη κα­πη­λεία του ονό­μα­τος της Αρι­στε­ράς, ο κίν­δυ­νος που ελ­λο­χεύ­ει για μια ρα­γδαία άνοδο της εθνι­κι­στι­κής, ξε­νο­φο­βι­κής και ρα­τσι­στι­κής ακρο­δε­ξιάς είναι εξαι­ρε­τι­κά σο­βα­ρός. Και το μόνο που μπο­ρεί να απο­τρέ­ψει αυτόν τον κίν­δυ­νο είναι η μάχη για την ανα­κα­τά­κτη­ση της αρι­στε­ρής ιδε­ο­λο­γι­κής ηγε­μο­νί­ας και του τα­ξι­κού απε­λευ­θε­ρω­τι­κού της προ­τάγ­μα­τος.

Στην Αρι­στε­ρά δεν αντι­στοι­χεί σε καμία πε­ρί­πτω­ση να ενι­σχύ­ει τα εθνι­κι­στι­κά φο­βι­κά σύν­δρο­μα. Της αντι­στοι­χεί να σφυ­ρη­λα­τεί δε­σμούς αλ­λη­λεγ­γύ­ης με τους γει­το­νι­κούς λαούς, σε έναν κοινό αγώνα ενά­ντια στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­σμό, τον νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό, την αυ­ξα­νό­με­νη φτω­χο­ποί­η­ση, τις πο­λε­μι­κές απει­λές. Γιατί ο εχθρός βρί­σκε­ται μέσα στις ίδιες μας τις χώρες. 

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά