Ο Εξευτελισμός Προηγείται Της Κατάρρευσης / του Αντ. Νταβανέλου

 Αντώνης Νταβανέλος

Ο Τσίπρας ως υβρίδιο μεταξύ Σαμαρά και Γ. Παπανδρέου στη ΔΕΘ.

Ίσως κα­νείς άλλος δεν θα ήταν κα­ταλ­λη­λό­τε­ρος από τον Αλ.Τσί­πρα για να απει­κο­νί­σει τη με­τάλ­λα­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, την ορ­μη­τι­κή έξοδό του από την επαγ­γε­λία της αντί­στα­σης στη λι­τό­τη­τα και την ορι­στι­κή εγκα­τά­στα­σή του στο στρα­τό­πε­δο των υπο­στη­ρι­κτών της μνη­μο­νια­κής «στα­θε­ρό­τη­τας».

Ο πρό­ε­δρος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ το έκανε, χωρίς δι­σταγ­μό, στο βήμα της ΔΕΘ. Εκεί όπου ακρι­βώς δύο χρό­νια πριν είχε πυ­ρο­δο­τή­σει τις ερ­γα­το­λαϊ­κές ελ­πί­δες, υπο­σχό­με­νος ότι μια πο­λι­τι­κή-εκλο­γι­κή νίκη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν θα ήταν μεν μια σο­σια­λι­στι­κή ανα­τρο­πή, αλλά θα ήταν ένα βίαιο στα­μά­τη­μα στην κα­τρα­κύ­λα της λι­τό­τη­τας.

Το τότε εξαγ­γελ­θέν πρό­γραμ­μα στη ΔΕΘ προ­κά­λε­σε οργή, αλλά και φόβο στις ντό­πιες κα­θε­στω­τι­κές δυ­νά­μεις (για τον Βε­νι­ζέ­λο ήταν ένα «κυ­νι­κά ανεύ­θυ­νο πρό­γραμ­μα»). Το πρό­γραμ­μα της Θεσ­σα­λο­νί­κης δεν πε­ρι­λάμ­βα­νε τί­πο­τα το «εξ­τρε­μι­στι­κό». Η αρι­στε­ρή πτέ­ρυ­γα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (η Αρι­στε­ρή Πλατ­φόρ­μα, αλλά και πολ­λοί από τους σή­με­ρα ακραιφ­νείς κυ­βερ­νη­τι­κούς…) το είχε χα­ρα­κτη­ρί­σει ως με­τριο­πα­θές, ζη­τώ­ντας τη διεύ­ρυν­σή του με αρ­κε­τούς πιο ρι­ζο­σπα­στι­κούς στό­χους.

Ελ­πί­δες

Όμως πίσω από το «πρό­γραμ­μα της ΔΕΘ» συ­ντασ­σό­ταν ένα κύμα ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών ελ­πί­δων, που κα­τα­νο­ού­σε τις βα­σι­κές δε­σμεύ­σεις του Τσί­πρα (απο­κα­τά­στα­ση του βα­σι­κού μι­σθού και των συλ­λο­γι­κών δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων, απο­κα­τά­στα­ση των απω­λειών στους χα­μη­λο­συ­ντα­ξιού­χους, κα­τάρ­γη­ση του ΕΝΦΙΑ, μεί­ω­ση του ΦΠΑ στα είδη πλα­τιάς λαϊ­κής κα­τα­νά­λω­σης, στή­ρι­ξη του δη­μό­σιου σχο­λεί­ου και νο­σο­κο­μεί­ου κλπ) ως ρήξη με τη μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή, ως ση­μείο αρχής μιας γε­νι­κό­τε­ρης ανα­τρο­πής της λι­τό­τη­τας, ως αφε­τη­ρία μιας «πε­ρι­πέ­τειας» με στόχο να αλ­λά­ξου­με την Ελ­λά­δα και την Ευ­ρώ­πη («ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-Πο­δέ­μος, venceremos!»). Αυτό το κύμα φο­βού­νταν κυ­ρί­ως οι ντό­πιες, αλλά και οι ευ­ρω­παϊ­κές κα­θε­στω­τι­κές δυ­νά­μεις.

Γι’ αυτό έδω­σαν μάχη για να απο­τρέ­ψουν την πο­λι­τι­κή νίκη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Γι’ αυτό, μετά τις 15 Γε­νά­ρη του 2015, συ­νερ­γά­στη­καν με την «προ­ε­δρι­κή πλειο­ψη­φία», απαι­τώ­ντας, αλλά και υπο­στη­ρί­ζο­ντας τη «βίαιη ωρί­μαν­ση» του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Γι’ αυτό πέρσι το Σε­πτέμ­βρη επέ­τρε­ψαν στον Τσί­πρα τη μα­νού­βρα των αιφ­νι­δια­στι­κών εκλο­γών, με στόχο την εκ­κα­θά­ρι­ση του κόμ­μα­τός του (Μέρ­κελ: «Οι εκλο­γές στις 20/9 δεν είναι μέρος του προ­βλή­μα­τος. Είναι μέρος της λύσης στην Ελ­λά­δα…»).

Αυτή τη με­τάλ­λα­ξη πα­ρου­σί­α­σε ολο­κλη­ρω­μέ­να ο Αλ. Τσί­πρας, μι­λώ­ντας ανε­ρυ­θρί­α­στα, φέτος στη ΔΕΘ, ως ο πρω­θυ­πουρ­γός που έχει υπο­γρά­ψει το τρίτο μνη­μό­νιο.

Θα μπο­ρού­σε να σχο­λιά­σει κα­νείς τα χο­ντρο­κομ­μέ­να ψέ­μα­τά του. Όπως π.χ. ότι η μεί­ω­ση των συ­ντά­ξε­ων αφορά ένα μικρό πο­σο­στό (μόνο… το 10%) των συ­ντα­ξιού­χων και ότι «σο­βα­ρή μεί­ω­ση» είχαν ακόμα λι­γό­τε­ροι (το… 5%), την ώρα που στα ΑΤΜ οι από­μα­χοι της δου­λειάς δεν πι­στεύ­ουν στα μάτια τους, βλέ­πο­ντας τις πε­τσο­κομ­μέ­νες απο­λα­βές τους. Θα μπο­ρού­σε να σχο­λιά­σει κα­νείς τις εκ­κω­φα­ντι­κές απο­σιω­πή­σεις, όπως την πα­ντε­λή έλ­λει­ψη ανα­φο­ράς στους πρό­σφυ­γες, που ανα­γκά­ζο­νται σή­με­ρα σε εξε­γέρ­σεις μέσα στα άθλια «στρα­τό­πε­δα», όπου τους έχει στοι­βά­ξει μια τάχα μου κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς.

Δυ­στυ­χώς τα χει­ρό­τε­ρα είναι αυτά που επέ­λε­ξε ως ση­μεία έμ­φα­σης ο ίδιος ο Αλ. Τσί­πρας. Που αυτή τη φορά εμ­φα­νί­στη­κε ως ένα πο­λι­τι­κά ανερ­μά­τι­στο υβρί­διο, κάτι με­τα­ξύ του Αντώ­νη Σα­μα­ρά και του Γιώρ­γου Πα­παν­δρέ­ου.

Ως νέος Σα­μα­ράς, ο Αλ. Τσί­πρας δή­λω­σε ότι μο­να­δι­κή διέ­ξο­δος για τα βά­σα­να των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών δυ­νά­με­ων είναι η ανα­μο­νή της… ανά­πτυ­ξης. Σπεύ­δο­ντας μά­λι­στα να διευ­κρι­νί­σει ότι ανα­ντι­κα­τά­στα­τη προ­ϋ­πό­θε­ση μιας ανε­μπό­δι­στης πο­ρεί­ας προς την ανά­πτυ­ξη είναι η πο­λι­τι­κή «στα­θε­ρό­τη­τα», την οποία η κυ­βέρ­νη­σή του, λέει, είναι πρό­θυ­μη να προ­σφέ­ρει, πα­ρα­μέ­νο­ντας οι­κειο­θε­λώς στην εξου­σία μέχρι το… 2019. Και ζη­τώ­ντας να του επι­τρα­πεί να συμ­βά­λει, έτσι, στην απο­κα­τά­στα­ση της «στα­θε­ρό­τη­τας» στην Ευ­ρώ­πη, σε στενή συ­νερ­γα­σία με τους νέους φί­λους του, όπως ο Ολάντ και ο Ρέν­τσι…

Ως νέος ΓΑΠ, ο Αλ. Τσί­πρας όμως έχει και όνει­ρα για μια «δί­καιη ανά­πτυ­ξη». Που θα έρθει, λέει, μέσα από την αξιο­ποί­η­ση του θαυ­μά­σιου κλί­μα­τος (!) της χώρας, που είναι «συ­γκρι­τι­κό πλε­ο­νέ­κτη­μα» για επεν­δύ­σεις στις Ανα­νε­ώ­σι­μες Πηγές Ενέρ­γειας, στην αγρο­τι­κή πα­ρα­γω­γή (την ώρα που οι αγρό­τες φρι­κά­ρουν παίρ­νο­ντας τα εκ­κα­θα­ρι­στι­κά της εφο­ρί­ας και του ΟΓΑ…) και, βε­βαί­ως, στον του­ρι­σμό (όπου οι με­γα­λο­ξε­νο­δό­χοι εξα­κο­λου­θούν να κά­νουν πάρτι, «υπο­δε­χό­με­νοι» πάνω από 20 εκα­τομ­μύ­ρια του­ρί­στες ετη­σί­ως, την ώρα που η χώρα, λέει, δεν μπο­ρεί «αντι­κει­με­νι­κά» να αντέ­ξει το φορ­τίο των 60 χι­λιά­δων προ­σφύ­γων). Για να μην αφή­σει καμιά αμ­φι­βο­λία ότι επα­να­λαμ­βά­νει τις πιο τε­τριμ­μέ­νες «νέες ιδέες» της εκ­συγ­χρο­νι­στι­κής σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, ο Αλ. Τσί­πρας πρό­τει­νε μια κά­ποια στρο­φή στην «και­νο­το­μία» (την ώρα που τα πα­νε­πι­στή­μια στε­νά­ζουν από την έλ­λει­ψη ακόμα και του ελά­χι­στου προ­σω­πι­κού…) και μια κά­ποια «ρύθ­μι­ση της επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας» με στόχο τον πε­ριο­ρι­σμό της… «επι­θε­τι­κής λι­τό­τη­τας». Βλέ­πε­τε η «αμυ­ντι­κή λι­τό­τη­τα», η βάρ­βα­ρα νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή που με­τα­φέ­ρει μα­ζι­κά πό­ρους από τα λαϊκά ει­σο­δή­μα­τα και τις κοι­νω­νι­κές δα­πά­νες προς τον καιά­δα του χρέ­ους, θα συ­νε­χι­στεί από την κυ­βέρ­νη­ση, όπως άλ­λω­στε επι­τάσ­σει και το τρίτο μνη­μό­νιο, αυτό το βάθρο «στα­θε­ρό­τη­τας» που η κυ­βέρ­νη­ση έχει ανα­λά­βει να φέρει σε πέρας.

Σε λίγο καιρό ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα έχει το 2ο Συ­νέ­δριό του. Με βάση τις ιδέες που ανέ­πτυ­ξε ο Τσί­πρας στη ΔΕΘ, η μόνη προ­ο­πτι­κή που μένει ανοι­χτή για το κόμμα του είναι ο με­τα­σχη­μα­τι­σμός σε ένα σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό κόμμα και μά­λι­στα στη δε­ξιά-«εκ­συγ­χρο­νι­στι­κή» εκ­δο­χή της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας. Το ερώ­τη­μα αν αυτός ο με­τα­σχη­μα­τι­σμός θα ολο­κλη­ρω­θεί στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ή αν θα χρεια­στεί μια ευ­ρύ­τε­ρη «ανα­σύν­θε­ση» με δυ­νά­μεις από το ΠΑΣΟΚ ή και από το Κέ­ντρο, δεν έχει ακόμα απα­ντη­θεί. Η ση­μα­σία του πε­ριο­ρί­ζε­ται στις εκλο­γι­κές ανα­ζη­τή­σεις των οπα­δών της μνη­μο­νια­κής «στα­θε­ρό­τη­τας», ενώ γί­νε­ται πα­ντε­λώς αδιά­φο­ρο από τη σκο­πιά της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς. Άλ­λω­στε η θε­μα­το­λο­γία, ακόμα και το λε­ξι­λό­γιο, αυτής της σκο­πιάς απου­σί­α­ζαν σο­κα­ρι­στι­κά από την ομι­λία του Αλ. Τσί­πρα στη Θεσ­σα­λο­νί­κη.

Με αυτή τη ρα­γδαία με­τα­κί­νη­ση προς τη συ­ντη­ρη­τι­κή πο­λι­τι­κή, ο Αλ. Τσί­πρας πριο­νί­ζει, ταυ­τό­χρο­να, το κλαρί πάνω στο οποίο στη­ρί­ζε­ται. Η πο­λι­τι­κή του για να επι­βιώ­σει έχει ως προ­ϋ­πό­θε­ση την ήττα, την πα­θη­τι­κο­ποί­η­ση, τον εγκλω­βι­σμό στην ιδιώ­τευ­ση του κό­σμου που πά­λε­ψε πι­στεύ­ο­ντας ότι ένας άλλος κό­σμος είναι εφι­κτός. Αν το πε­τύ­χει, τε­λι­κά θα έχει δώσει μια τε­ρά­στια βο­ή­θεια στις αστι­κές, ντό­πιες και διε­θνείς, δυ­νά­μεις του συ­στή­μα­τος. Που σή­με­ρα τον χαϊ­δεύ­ουν, έχο­ντας πε­ριο­ρι­σμέ­νες εναλ­λα­κτι­κές. Όμως στο έδα­φος της μνη­μο­νια­κής «στα­θε­ρό­τη­τας» δεν είναι δυ­να­τόν παρά να ανα­πτυ­χθούν αυτές οι εναλ­λα­κτι­κές, είτε με τη μορφή της ενί­σχυ­σης του Κυ­ριά­κου Μη­τσο­τά­κη, είτε με την ανά­δυ­ση νέων «λύκων» της Δε­ξιάς ή του Κέ­ντρου. Και τότε ο Αλ. Τσί­πρας θα ει­σπρά­ξει με σκλη­ρό τρόπο τα αντί­τι­μα της μνη­μο­νια­κής στρο­φής του.

Ζημιά

Αυτή η εξέ­λι­ξη φέρ­νει στην επι­φά­νεια τη με­γα­λύ­τε­ρη ζημιά που έχει προ­κα­λέ­σει η άτα­κτη συν­θη­κο­λό­γη­ση του επι­τε­λεί­ου του Αλ. Τσί­πρα. Στο πο­λι­τι­κό πεδίο, έχει δη­μιουρ­γη­θεί ένα με­γά­λο κενό που αφή­νει χωρίς εκ­φρα­στή τις αγω­νί­ες και τις ελ­πί­δες του κό­σμου που αγω­νί­στη­κε για την ανα­τρο­πή των μνη­μο­νί­ων και της λι­τό­τη­τας. Σε αυτό το κενό υπο­λο­γί­ζουν οι πο­λύ­χρω­μοι οπα­δοί της «στα­θε­ρό­τη­τας» του συ­στή­μα­τος. Τα ΜΜΕ, π.χ., σπεύ­δουν να αξιο­ποιούν την «κω­λο­τού­μπα» του Τσί­πρα, για να πα­ρου­σιά­σουν ως «σι­σύ­φεια» κάθε από­πει­ρα να συ­γκε­ντρω­θούν και να συ­ντα­χθούν δυ­νά­μεις με στόχο να απει­λή­σουν το σύ­στη­μα.

Η κα­τά­στα­ση αυτή δεν θα αντέ­ξει στο χρόνο. Οι αγώ­νες του κό­σμου από τα κάτω θα φέ­ρουν ξανά στην επι­και­ρό­τη­τα τη συ­νο­λι­κό­τε­ρη πο­λι­τι­κή ανα­τρο­πή. Το πόσο γρή­γο­ρα θα γίνει αυτό εξαρ­τά­ται και από την πα­ρέμ­βα­ση των ορ­γα­νω­μέ­νων δυ­νά­με­ων της Αρι­στε­ράς. Που έχο­ντας πλέον την εμπει­ρία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, γνω­ρί­ζουν ότι η εκ­πλή­ρω­ση της υπό­σχε­σης για ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας συν­δέ­ε­ται άρ­ρη­κτα με δύο πο­λι­τι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις: α) Τη σύν­δε­ση της αντι­μνη­μο­νια­κής ρη­το­ρι­κής με τη δέ­σμευ­ση για «μνη­μό­νιο» σε βάρος των κα­πι­τα­λι­στών και των πλου­σί­ων και β) τη σύν­δε­ση των ελ­πί­δων για αντι­μνη­μο­νια­κή ανα­τρο­πή με την πάλη ενά­ντια στις ευ­ρω­η­γε­σί­ες, την αντί­στα­ση απέ­να­ντι στις συν­θή­κες της ΕΕ, τη συ­νει­δη­τή πο­λι­τι­κή ρήξης με την ευ­ρω­ζώ­νη.

Πηγή : rproject