ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ (1871-1919)

  100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΗΣ

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ γεννήθηκε στο Zamosc, μια μικρή πολωνική πόλη, στις 5 Μαρτίου του 1871. Από νεαρή ηλικία συμμετείχε ενεργά στο σοσιαλιστικό κίνημα. Οργανώθηκε στο επαναστατικό κόμμα «Προλεταριάτο», που είχε ιδρυθεί το 1882, περίπου 21 χρόνια πριν την εμφάνιση του Ρώσικου Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (Μπολσεβίκοι και Μενσεβίκοι). Από την αρχή το «Προλεταριάτο» ήταν, σε επίπεδο αρχών και προγράμματος, πολλά βήματα μπροστά σε σχέση με το επαναστατικό κίνημα στην Ρωσία. Ενώ το ρώσικο επαναστατικό κίνημα περιοριζόταν σε πράξεις ατομικής τρομοκρατίας από μια χούφτα ηρωικών διανοουμένων, το «Προλεταριάτο» ηγούνταν χιλιάδων εργατών και οργάνωνε απεργίες. Το 1886, παρόλα αυτά, το κόμμα «αποκεφαλίστηκε» μετά την εκτέλεση τεσσάρων ηγετικών στελεχών, την καταδίκη άλλων 23 με βαριές ποινές σε καταναγκαστικά έργα, αλλά και την εξορία άλλων 200.

Μόνο μικρές ξεκομμένες ομάδες διασώθηκαν από αυτό το ναυάγιο και η Ρόζα εντάχτηκε σε μία από αυτές στα 16 της χρόνια. Μέχρι το 1889 η αστυνομία την είχε σταμπάρει και αναγκάστηκε να φύγει από την Πολωνία, οι σύντροφοι της σκέφτηκαν ότι θα ήταν πιο χρήσιμο να μπορεί να δουλεύει πολιτικά από το εξωτερικό παρά από την φυλακή. Βρέθηκε λοιπόν στη Ζυρίχη της Ελβετίας, το σημαντικό κέντρο πολιτικής και ρώσικης διασποράς. Εκεί σπούδασε φυσικές επιστήμες, μαθηματικά και οικονομικά. Ήταν ενεργή στο τοπικό εργατικό κίνημα και στην έντονη πνευματική ζωή της κοινότητας των επαναστατών μεταναστών.

Έγινε ηγετική φυσιογνωμία και βασική συγγραφέας της κομματικής εφημερίδας ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ, που εκδιδόταν στο Παρίσι. Το 1894 το «Προλεταριάτο» μετονομάζεται Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Βασιλείου της Πολωνίας. Η Ρόζα εξακολουθούσε να είναι ηγετική μορφή στα θεωρητικά ζητήματα του κόμματος (SDKPL) μέχρι το τέλος της ζωής της.

Τον Αύγουστο του 1893 εκπροσώπευσε το κόμμα στο συνέδριο της σοσιαλιστικής διεθνούς. Μόλις 22 χρονών έπρεπε να λογομαχήσει με διάσημους βετεράνους ενός άλλου πολωνικού κόμματος, του Πολωνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PPS), που είχε ως βασικό αίτημα την ανεξαρτησία της Πολωνίας. Η Ρόζα κατηγόρησε το PPS για εθνικιστικές τάσεις και ροπή στο να απομακρύνει τους εργάτες από την ταξική πάλη. Οι αντίπαλοι της τής επιτέθηκαν χυδαία, ανάμεσα τους και ο Β.Λίμπκνεχτ που την κατηγόρησε ότι ήταν πράκτορας της μυστικής αστυνομίας του Τσάρου.

Το 1898 πηγαίνει στην Γερμανία και γίνεται από τους βασικούς συντελεστές του μαρξιστικού περιοδικού ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ. Ήταν πάντοτε ανεξάρτητη στη κρίση και στην κριτική της ακόμη και ο Κ. Κάουτσκι δεν μπορούσε να της αλλάξει γνώμη.

Η Ρόζα μπήκε με όλη την καρδία της στο εργατικό κίνημα της Γερμανίας, εκείνη την εποχή δύο ήταν οι τάσεις στο κίνημα, μία ρεφορμιστική (Μπερνστάιν) και η επαναστατική (Ρόζα). Μέσα από το βιβλίο της ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ Ή ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ επιτέθηκε με καταπληκτικό τρόπο στο καρκίνωμα του ρεφορμισμού.

Λίγο αργότερα το 1889, ο Μιλλεράν, ένας γάλλος σοσιαλιστής, έγινε υπουργός σε μια αστική κυβέρνηση, η Ρόζα παρακολούθησε αυτά τα πειράματα και τα κριτίκαρε.

Την περίοδο 1903-1904 η Ρόζα επιδόθηκε σε πολιτική αντιπαράθεση με τον Λένιν, με τον οποίο διαφώνησε στο εθνικό ζήτημα, για την δομή του κόμματος, και τη σχέση ανάμεσα στο κόμμα και την δράση των μαζών.

Το 1904 σύρθηκε στα δικαστήρια για «προσβολή του Κάιζερ» σε μια ομιλία και καταδικάστηκε σε 3 μήνες φυλάκιση. Αποφυλακίστηκε έναν μήνα μετα.

Το 1905 με το ξέσπασμα της πρώτης Ρώσικης Επανάστασης, διατύπωσε την ιδέα της διαρκούς επανάστασης.

Το Δεκέμβρη 1905 μπήκε παράνομα στην ρώσικη Πολωνία, η επανάσταση είχε περάσει πια το ζενίθ της, και συνελήφθη στις 4 Μάρτη 1906 και κρατήθηκε για 4 μήνες. 

Μεταξύ 1905 και 1910 διευρύνθηκε το χάσμα μεταξύ της Ρόζας και της κεντριστικής ηγεσίας του SPD (Κάουτσκι). Το 1910 ήρθε η πλήρη ρήξη .

Το 1913 δημοσίευσε την πιο σημαντική θεωρητική της δουλειά, Η ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ.

Στις 20 Φεβρουαρίου του 1914 συνελήφθη με την κατηγορία ότι παρακινούσε τους στρατιώτες να στασιάσουν.

Όταν ξέσπασε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, σχεδόν όλοι οι ηγέτες του Σοσιαλιστικού Κόμματος παρασύρθηκαν από το κύμα πατριωτισμού. Στις 3 Αυγούστου 1914 η κοινοβουλευτική ομάδα της γερμανική σοσιαλδημοκρατίας αποφάσισε να ψηφίσει υπέρ των πολεμικών πιστώσεων, μόνο ο Καρλ Λίμπκνεχτ αψήφησε την κομματική πειθαρχεία και ήταν η μόνη ψήφος κατά των πολεμικών πιστώσεων.

Στις 4 Αυγούστου, μια μικρή ομάδα σοσιαλιστών να αγωνιστεί ενάντια στο πόλεμο με επικεφαλής τη Ρόζα, Λίμπκνεχτ, Μέρινγκ, Τσέτκιν, όπου γεννήθηκε τελικά η ΕΝΩΣΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ.

Ακόμα και μέσα από την φυλακή κράτησε η Ρόζα ψηλά τις ιδέες του διεθνισμού.

Όταν ξέσπασε η Οκτωβριανή Επανάσταση, η Ρόζα την χαιρέτησε με ενθουσιασμό αλλά και έκανε και κριτική στους Μπολσεβίκους.

Στις 8 Νοεμβρίου 1918 η Γερμανική Επανάσταση απελευθέρωσε την Ρόζα από την φυλακή. Με όλη την ψυχή της ρίχτηκε στην επανάσταση αλλά οι δυνάμεις της αντίδρασης ήταν ισχυρές. Δεξιοί σοσιαλδημοκράτες ηγέτες και στρατηγοί του παλιού στρατού του Κάιζερ ένωσαν τις δυνάμεις τους για να καταστείλουν την επαναστατική εργατική τάξη. Χιλιάδες εργάτες δολοφονήθηκαν, στις 15 Ιανουαρίου 1919 ο Κ. Λίμπκνεχτ σκοτώθηκε, και την ίδια μέρα το κοντάκι του τουφεκιού ενός στρατιώτη συνέθλιψε το κρανίο της Ρόζας.

«Το καλύτερο μυαλό ανάμεσα στους επιστημονικούς διαδόχους του Μαρξ και του Ένγκελς» όπως είπε ο Μέρινγκ δεν υπήρχε στην ζωή…

*Από το βιβλίο του Τόνι Κλιφ «ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ»